Giới thiệu một số tác phẩm của bạn Hoàng Xuân Bản

 Trở lại nước Nga

Hoàng Xuân Bản - trước cổng trường ĐH Lômônôxôv, Matxcơva – 6/2003

Cũng chỉ tại mình

Sau chặng bay dài hơn 10 giờ, máy bay chở chúng tôi đáp xuống sân bay Seremextevo - Matxcơva để vào Nga. Không chỉ riêng ai, hễ là dân Việt Nam (VN) tới sân bay này, đều ca thán về cách hành xử của hải quan nơi đây. Họ giở đủ các trò làm tiền, mặc dù khách có các giấy tờ hợp lệ. Cảm giác khó chịu đầu tiên ấy hẳn sẽ còn lưu lại trong mỗi người khách tới thăm Nga, nơi mà cách đây không lâu đã được ca ngợi đủ điều, thậm chí có người còn nói quá lên và coi là thiên đường của CNXH.

Chúng tôi cũng vậy, bị giữ hết giấy tờ, hộ chiếu, vé máy bay, và bị “chờ” vô cớ. Do được chuẩn bị tinh thần từ trước, chúng tôi chỉ im lặng, cố ý lỳ lợm và không nói nhiều (mặc dù đoàn dầu - khí 5 người của chúng tôi khá sõi tiếng Nga và cũng đã nhiều lần tới Nga), sốt ruột nhưng có phần an tâm vì sẽ có người của cơ quan mời tham gia hội nghị ra đón. Sau gần một giờ bị chờ, do có người đón và thấy chúng tôi có lý, họ đành thả cho ra. May có anh bạn người Nga (cùng cơ quan) trước đó đã qua cửa hải quan và giúp thu gom đồ đạc, nếu không, chắc hẳn là chúng tôi bị mất hết quần áo, tư trang đã gửi. Tuy buồn nhưng vừa ra khỏi sân bay, chạy xe trên những chặng đường tháng 5 - mùa hạ với cỏ cây xanh mướt, được điểm xuyết bởi những cánh hoa vàng li ti của cây bồ công anh, ai cũng vui trở lại và đành tự an ủi “đời cha ăn mặn, đời con khát nước” hoặc “chúng mình là dân bị vạ lây”. Đoàn của chúng tôi, may sao đã gặp đoàn công tác của thành phố Hồ Chí Minh (TP HCM) và cùng chia sẻ một tâm tư như vậy.

Nước Nga trong ký ức của chúng tôi, là một vùng đất rộng lớn mênh mông, màu mỡ phì nhiêu và rất giàu dầu mỏ và khoáng sản. Người Nga hiền lành, chất phác, tài ba, rất cần cù trong lao động, anh dũng trong chiến đấu, mà nhiệt tình có phần thái qúa mỗi khi dự đình đám, tiệc tùng. Hơn 20 năm về trước, hồi còn là sinh viên chúng tôi rất được người Nga yêu quý, tôn trọng. Có lần dã ngoại tôi đã xin được cả một giỏ táo đầy cho bạn bè thả sức no nê. Bây giờ thật khó mà xin. Buồn do không xin được gì cả thì ít, nhưng nỗi buồn day dứt sẽ còn đeo đẳng cả đời khi biết rằng “lỗi ấy” cũng là tại dân Việt nhà mình.

Trước năm 1980, người VN ở Liên Xô có chừng vài chục ngàn, chủ yếu là số lưu học sinh, nghiên cứu sinh. Họ là những người có trình độ, giỏi tiếng Nga, chỉ lo học tập nghiên cứu nên đạt được nhiều kết quả cao. Điều đặc biệt là họ không hề biết buôn bán, vào lúc ấy quan hệ Việt - Xô là quan hệ xin - cho.

Hiệp định lao động và hữu nghị Việt-Xô được ký kết vào 1981, theo đó công nhân lao động VN ào ạt sang làm việc tại các nhà máy, xí nghiệp trên khắp lãnh thổ Liên Xô, khi cao điểm có tới 200 ngàn người, kéo theo là nạn hàng giả. Cần phải nói ngay rằng, đại đa số công nhân VN là những người lao động chân chính, đã được các cơ quan, tổ chức trong nước chọn lựa, có trình độ trung cấp, có sức khỏe và ít nhiều biết tiếng Nga. Tuy nhiên, trong số họ có một ít người đem hàng xách tay sang bán như: bột nghệ, đồng hồ, kính dzởm, áo thun, quần jean với số lượng không nhiều. Người Nga vốn thật thà, chất phác, nên đã bị đánh lừa. Dần dà, một số ít dân VN làm ăn bất chính ở Matxcơva, Kraxnôdar ... đã sản xuất quần jean dzởm và cũng đã bán khá chạy. Điều này đã tác động xấu đến những người làm ăn chân chính, lôi kéo họ, khiến không ít người bị mờ mắt trước ma lực của những đồng tiền kiếm được do buôn bán hàng dzởm. Rồi thì cướp giật, tranh khách, trấn lột nhau xảy ra như cơm bữa giữa dân VN với nhau, khiến trong mắt người Nga mất đi cái hình ảnh cao đẹp của những chàng sinh viên VN thuở trước.

 Sau khi Liên Xô tan rã, các nhà máy bị giải thể, lao động dư thừa. Các cơ quan chức năng không đủ khả năng trả tiền lương, tiền vé và tiền bảo hiểm cho công nhân VN. Nhiều người không có tiền mua vé về nước, đành lưu lại làm ăn, sinh sống bất hợp pháp, chủ yếu là buôn bán nhỏ ở các thành phố. Hàng chục ngàn dân VN làm ăn ở Matxcơva đã phất lên khi chính sách thị trường tự do được ban bố vào tháng 10/1992. Từ VN, nhiều người xin đi du lịch sang Nga rồi ở lại làm ăn luôn, dù không hề biết tiếng và vì sợ, cũng không dám ra đường. Vậy mà hàng dzởm do họ sản xuất ra, được bầy bán đầy ở khắp các ki-ốs, ấy là chưa kể một lực lượng đông đảo lưu học sinh tranh thủ giờ nghỉ để “đi củi”- mang hàng vào tận các hang cùng ngõ hẻm để trao đổi và bán rong. Hàng dzởm bán được, vì hàng tiêu dùng của Nga thiếu trầm trọng, nhất là vào những năm sau cải tổ, và vì người Nga chấp nhận mua hàng giá rẻ, cốt sao có để dùng. Liên Xô, trước đây và nay là Nga chỉ chuyên tâm phát triển công nghiệp nặng, nên trong nhiều năm liền bị đồ dzởm VN đánh lừa. Chính những người VN làm ăn gian dối, không có giấy tờ tùy thân, không hề biết tiếng Nga đã làm hư hỏng cả một thế hệ trẻ hải quan, cảnh sát người Nga. Hễ cứ gặp cảnh sát là họ sợ và dúi tiền. Trên đường gặp cảnh sát - tiền, dưới đường ngầm metro gặp cảnh sát - tiền, ra chợ gặp cảnh sát - tiền. Lúc đầu, cảnh sát Nga hổ thẹn, sau cũng quen dần trong hoàn cảnh đồng lương eo hẹp. Và cái sự quen dần này, theo thời gian càng trở nên tồi tệ, khi mà cả hải quan lẫn cảnh sát Nga đều cho rằng việc moi tiền của bọn đầu đen (ám chỉ dân VN tại Nga) là sự đương nhiên, nếu không được thì cứ thẳng tay mà đập, để đến nỗi nhiều người Việt chân chính phải xấu hổ kêu lên “tệ hại quá, mình chỉ là công dân hạng 4”. Có những đám cưới VN, đang tập trung phô trương tại quảng trường Đỏ để chụp hình, bị cảnh sát Nga quây lại, vòi tiền. Có những Ông lớn là Tổng - phó tổng giám đốc Công ty, XN này nọ có tiếng ở VN sang nhận Huân chương do nhà nước Nga trao tặng, khi đi ngang quảng trường Đỏ cũng bị cảnh sát bắt úp mặt vào tường và lột hết tiền nong, đành phải ngậm bồ hòn mà khen nước Nga tươi đẹp. Đại sứ quán VN tại Nga hầu như không lên tiếng khi dân mình bị trị, hoặc có chăng cũng quá yếu ớt và muộn mằn. Cho mãi tới gần đây, do đánh nhầm vào một số đầu đen người Hoa, cảnh sát Nga ở chợ Vòm mới bị trị lại bằng vài miếng võ Tàu. May nhờ vậy mà dân VN ở Matxcơva mới có cơ lên tiếng để mà đòi nhân quyền.

Chung quy là cũng chỉ tại mình . . .

Khoảng cách

Nhìn về quá khứ không xa, Matxcơva đã từng là trung tâm của thế giới, chí ít ra là của phe XHCN, trong suốt thời kỳ Đảng cộng sản Liên Xô cầm quyền.

Sau cải tổ, những công trường dang dở như bị đình trệ kéo dài. Cứu cánh dầu mỏ với giá dầu tăng mạnh đã phần nào vực dậy chàng khổng lồ chân đất sét. Những công trường lại bừng lên sức sống, lan tỏa trên khắp nước Nga, mà điển hình là khu ngoại vi Matxcơva. Hai bên đường từ sân bay vào trung tâm thành phố dài chừng 50 km, xen giữa cây xanh bạt ngàn trong tháng 5 kỳ diệu của Nga, đã và đang mọc lên những ngôi biệt thự mới (đa-tra), xen những nhà dịch vụ điện thoại, chợ xe ôtô, rồi hàng ăn uống. Vành đai thứ 3 quanh Matxcơva nổi lên như một minh chứng về sự thay da đổi thịt của Matxcơva thời hậu cải tổ. Một Matxcơva khác lạ với những công trình to lớn, bề thế đang mọc lên như nấm.

Trong lúc giao thời, những thế lực kiểu “nhà nước riêng” thi nhau vơ vét, tham nhũng và giầu lên nhanh chóng. Người dân lương thiện sống khổ ải quá mức so với thời talôn (tem phiếu) chỉ còn biết kêu trời, đành góp từ số tiền lương lương thiện ít ỏi, đại tu nhà thờ lớn - Đấng cứu thế Cơ đốc giáo (khram khrixtôv xpaxichenlêy), những mong được đấng bề trên phù hộ độ trì. Họ biết khối những chuyện tham nhũng và cũng đã nhiều phen phản đối, biểu tình, mà dẫn đầu là các vị cựu chiến binh. Tuy nhiên, tình hình không thể khá lên được nếu không có cứu cánh dầu mỏ với giá dầu tăng mạnh. Nga là nước xuất khẩu dầu lớn không thuộc Tổ chức xuất khẩu dầu mỏ Thế giới (OPEC), với sản lượng dự tính 8,4 triệu thùng /ngày trong năm nay, tăng khoảng 800.000 thùng /ngày so với 2002, với giá xấp xỉ 30 USD/ thùng. Dần dần, đời sống chung được nâng lên, dân chúng dễ thở hơn, nên lòng tin vào chính quyền cũng đã dần trở lại, tuy chưa hoàn toàn.

Theo thời gian, khoảng cách giầu - nghèo ở Nga đã cách xa đến mức không thể nào tưởng tượng nổi, dễ đến cả trăm lần. Có những kẻ giàu, nắm dăm ba trăm triệu USD, trong khi lương bình quân của người lao đông chưa nổi 500 rup (chừng 250 ngàn VNĐ). Anh lái xe Bôrixôv nói, lương tháng không nổi 50 ngàn rup. Một chị tên là Mzia bán hàng mỹ phẩm nơi tầng trệt của khách sạn trung tâm du lịch, nói rằng “tôi chỉ là người làm thuê, mỗi tháng được trả 20 ngàn rup. Do phải nuôi con đang học đại học một mình, tôị phải chạy chỗ bán hàng ở 2 nơi”. Một bà già trực cầu thang lầu 20 khách sạn - bà Xvetlanna nói với chúng tôi: “lương tháng của tôi được 15 ngàn rup, vậy mà có những thằng choai choai mua áo bành tô tới cả 10 ngàn USD. Thì đấy, buổi hòa nhạc tối nay (21/5) của Paul Mc.Cartney (Beatles) sẽ có cả V. Putin tới dự, vé đã bán hết từ tuần trước, mà giá có mềm đâu, chí ít cũng 300 đến 500 USD”.

Sau giờ làm việc buổi chiều, chúng tôi được mời đi thăm quan Matxcơva một vòng bằng xe ôtô. Matxcơva mênh mông quá! có đường kính hơn 30 km, rộng gần một ngàn km² với khoảng 14 triệu cư dân. Chúng tôi kịp thăm quan trường đại học tổng hợp Lômônôxôv trên đồi Lênin, tượng đài Chiến thắng, quảng trường Đỏ. Các vị khách trên xe, phần lớn là người thuộc các nước cộng hòa (trước đây đều gọi chung là Liên Xô), nhưng chưa có dịp thăm Matxcơva, bởi vậy ai ai cũng đều hớn hở. Trong đoàn 30 người thì có tới 1/3 không nói sõi tiếng Nga, thậm chí có chị người Xibir còn lạc đoàn ngay giữa quảng trường Đỏ do không tìm hỏi được, đành phải quay trở về chỗ chờ xe một mình. Thời tiết mát mẻ, 8 giờ tối mà nơi đây vẫn còn sáng ánh ngày vàng nhạt trên những mái nhà, trên những ngọn cây cỏ xanh rờn. Ngay trước quảng trường, bộ phận dịch vụ đang xếp ghế cho khách xem chương trình biểu diễn ngoài trời của nghệ sỹ Paul. Đông vui và tấp nập quá chừng, dễ đến cỡ vài chục ngàn người. Mới biết dân chúng hâm mộ tài ba của nghệ sỹ Paul đến thế! Nhưng rồi nghĩ lại, cái giá vé trời ơi bằng đến cả lương một năm của người dân lao động bình thường nơi đây, mới thấy giật mình về khoảng cách qúa xa của những người dân cùng chung một nước.

Không biết mai ngày rồi sẽ ra sao?

Bà Xvetlanna có lần tâm sự với chúng tôi, đã khen tổng thống V.Putin: “thông minh, mạnh tay, không tham ô, không rượu chè, cờ bạc... nghĩ mà thương cho Ông ấy vất vả trong khi đất nước có quá nhiều thế lực, nhất là bọn xây dựng và quản lý đô thị”. Người Nga là thế đấy, biết chỉ ra được cái sai (và tôi biết chắc họ sẽ quyết không để cái sai tồn tại). Dù sao vẫn phải cần thêm một thời gian nữa.

Buổi hòa nhạc vẫn vui vẻ, náo nhiệt và có phần ầm ỹ thái quá. Đằng sau những buổi hòa nhạc như thế này, chắc chắn những tâm tư, những suy nghĩ mong muốn cho một nước Nga hùng mạnh, tươi đẹp sẽ còn trăn trở hơn nhiều.

TP HCM sẽ xây Trung tâm thương mại tại Matxcơva

Ngày 27/5/2003, thành phố St Petersburg tưng bừng lễ kỷ niệm 300 năm ngày thành lập, kể như Petersburg sinh đôi cùng tp. Sài gòn, và chí ít cũng già hơn Hợp chủng quốc Hoa kỳ tới cả trăm năm. Chủ tịch UBND TP HCM Lê Thanh Hải đã chủ trì chuyến thăm lịch sử này. Đang là tháng 5  - mùa hè Nga. Mùa hè nước Nga là mùa rực rỡ nhất trong năm với đủ mọi gam màu xanh: xanh nõn nà, xanh mượt mà, xanh biêng biếc... xanh đến rưng rưng cảm động tưởng không còn nơi nào xanh hòa bình hơn thế, nhất là tại St Petersburg. Vùng đất sình lầy 300 năm trước đây được Ông Vua Pie đại đế, tay dài - chân ngắn (hiện còn nơi tượng đồng trong vườn thượng uyển Petersburg) xây nên cung điện mùa Đông, mùa Hè với không biết bao nhiêu là thắng cảnh, mà kể như đi cả đời người cũng chưa cảm nhận hết được, trong đó có viện bảo tàng Êrmitas. Petersburg là nơi Vladimir Ilich Lênin đọc lời tuyên ngôn thành lập nhà nước Xô viết đầu tiên tại cung điện mùa Đông vào năm 1917 và cũng là quê hương của Tổng thống Nga hiện nay, Ông V. Putin.

Sau chuyến thăm St Petersburg, Matxcơva và tỉnh Sverdlovsk, Chủ tịch UBND TP HCM Lê Thanh Hải cho biết các mục tiêu đề ra đều vượt dự kiến. Thành phố sẽ xây dựng một trung tâm thương mại tại Matxcơva và hợp tác đầu tư trong lĩnh vực giao thông đô thị. ông Lê Thanh Hải: ''Doanh nghiệp Nga sẽ tham gia phát triển vận tải công cộng tại TP HCM''. Trong lĩnh vực giao thông đô thị, chúng ta chỉ đặt yêu cầu là tìm kiếm cơ hội đầu tư, lại đạt được 3 thỏa thuận ghi nhớ cụ thể giữa chính quyền TP.HCM và Matxcơva. Đó là hợp tác sản xuất phụ tùng lắp ráp xe buýt để phục vụ vận tải hành khách công cộng; phát triển hệ thống monorall (đây là công nghệ mới chạy bằng điện từ) nghiên cứu khả thi đề xây dựng hệ thống metro nhẹ (tức là hệ thống metro chạy trên cầu cao). Đoàn tiền trạm của thị trưởng Matxcơva sẽ đến TP.HCM vào đầu quý III/2003 để hai bên cùng tiến hành những bước thỏa thuận cụ thể hơn. Trên cơ sở chuẩn bị đó, cuối quý III/2003 này sẽ có những ký kết hợp tác chính thức giữa chính quyền hai thành phố.

Ông Phạm Hảo Hớn - Chủ tịch Hiệp hội Công thương TP HCM “Cơ hội đưa hàng tiêu dùng vào Nga”. Ở Nga chỉ chú trọng phát triển ngành công nghiệp nặng, còn sản xuất hàng tiêu dùng phần lớn còn bỏ ngỏ. Đây là cơ hội cho những mặt hàng thế mạnh của VN như: gạo, cà phê, cao su, chè, thực phẩm chế biến từ nông lâm thủy hải sản, gia vị, thủ công mỹ nghệ, giày dép, quần áo may sẵn, nhựa gia dụng... Ngoài ra, VN cũng có thể nhập từ Nga thiết bị máy móc công nghiệp, nông nghiệp, sắt thép, kim loại màu, gỗ, máy móc thiết bị, công nghệ xây dựng, các phương tiện vận tải. Hiện nay, trên thị trường Nga đa phần là hàng của Tàu (TH), Thổ Nhĩ Kỳ, còn hàng VN chiếm tỷ lệ không đáng kể. Trong chuyến đi này có 41 bản ghi nhớ được ký kết.

Ông Đặng Thành Tâm - Tổng giám đốc Công ty Cổ phần khu công nghiệp Tân Tạo: ''Sẽ xây khu liên hợp đa năng tại Matxcơva''. ở Nga giá đất rẻ, nhưng giá nhà quá đắt. lm² xây dựng thô ở thành phố là 2.000 USD, ở ngoại thành là l.000 USD, cao gấp 5-10 lần ở VN, trong khi giá đất ở TP.HCM lại đắt hơn ở Matxcơva. Hiện nay, chúng tôi đã có 5 đơn vị trong đó có l tại Nga, và l ngân hàng tại VN sẵn sàng tham gia vào liên doanh để thực hiện các dự án xây dựng khu liên hợp thương mại đa chức năng và khu biệt thự. Vốn đầu tư khoảng trên 100 triệu USD cho khu liên hợp và khoảng trên 15 triệu USD cho khu biệt thự.

Ông Nguyễn Đức Thống - giám đốc Công ty điện tử Tiến Đạt: “sẽ xây nhà máy sản xuất đầu DVD ở Nga”. Sản phẩm điện tử nghe - nhìn ở Nga chủ yếu là ngoại nhập và phần lớn là các thương hiệu nổi tiếng của Nhật, một phần ít là hàng Tàu với chất lượng không ổn định, hầu như không có hàng điện tử sản xuất trong nước. Nghĩ lại mà giật mình, khi ngày xưa phải vất vả tăm mọi ngả để mua bằng được cái đài quay đĩa Rigonda cao bằng bàn làm việc, chiếm đến nửa thùng đồ mang xách về VN, mà nay ....

Ông bạn cùng phòng khách sạn với tôi là chuyên gia dầu - khí Trần Xuân Nhuận thì than thở “đi công tác mà phải ở khổ hơn nhà mình, mà giá có rẻ đâu”. Quả thật, khách sạn được xây từ những năm 1970-1980, cửa không có khóa tay cầm, nên phải dùng chốt; tường hoen ố, trần đổi mầu không đều, cả đến chiếc tivi Elêctrônic cũng đã cũ với những mảng màu nhòe nhoẹt, hiếm thấy ở VN: vặn tay mà chẳng còn lấy một chiếc núm... Tại sao VN không nhận các hợp đồng tân trang các khách sạn cho Nga nhỉ?

Bà Lê Hải Liễu - giám đốc Công ty gỗ Đức Thành: “còn vướng mắc về thanh toán” tuy có trên 10 đối tác quan tâm đến sản phẩm đồ dùng trong nhà bằng gỗ cao su của Đức Thành. Đã có một Công ty bàn với Đức Thành về việc tổ chức Hội chợ chuyên ngành hàng đồ gỗ VN tại Matxcơva; một số doanh nghiệp thì đề cập đến việc sản xuất đồ dùng bằng gỗ ngay tại Nga. Vấn đề khó khi xuất khẩu sang thị trường Nga là thanh toán, do vậy chỉ hy vọng chọn được đối tác có uy tín lớn để mở chi nhánh.

Tóm lại, TP.HCM sẽ xây dựng một trung tâm thương mại tại Matxcơva. Điều này không chỉ khẳng định quan điểm của Đảng ta coi Nga là bạn bè, là đối tác quan trọng của VN, mà còn thể hiện rõ hướng làm ăn lâu dài của TP.HCM, góp phần làm rõ, làm đẹp bức tranh VN tại Matxcơva, bớt đi cái nhìn VN là đồ “ăn cháo đá bát”. Và biết đâu cùng với các Công ty thương mại VN, trong đó có Bến Thành đang hoạt động kinh doanh có hiệu quả cao, Trung tâm thương mại VN này sẽ góp phần xóa đi những cảnh giống chợ Vòm với hàng ngàn công (theo cách gọi của báo Thị trường, đăng tại Nga - container) dựng tạm, xóa cái sự “đi làm ăn bất hợp pháp” của không biết bao người Việt tại Matxcơva.

Những trăn trở và hy vọng

Chúng tôi công tác trong ngành dầu - khí, chính xác hơn là tại XN Liên doanh dầu - khí Việt - Xô, một trong những XN đang làm ăn có hiệu quả. Chuyến công tác của chúng tôi tuy ngắn ngày, nhưng đã đạt được kết quả mong đợi.

Với dầu khí, vẫn còn nhiều nan giải, ví như Nga đã rút khỏi XN khai thác mỏ Đại Hùng, do “tốn nhiều vốn và đầu tư không hợp lý”. Được phát hiện năm 1988 bằng những vỉa cát sạch chứa dầu dày tới hơn 10 m, mỏ Đại Hùng có một số phận khá long đong. Sau các tập đoàn lớn như BHP (Australia), Total (Pháp), Petronas (Malaysia) và Sumitomo (Nhật) thay nhau dứt áo ra đi, nay đến lượt Zarubezhneft của Nga. Ví như trước đó, tháng 12 năm 2002, cũng chính Zarubezhneft đã rút khỏi liên doanh xây dựng nhà máy lọc dầu Dung Quất, sau khi hai bên không thống nhất được về các hợp đồng xây dựng.

Tuy nhiên, ngoài mỏ Đại Hùng thuộc loại nhỏ, khó đạt hiệu quả kinh tế, chúng tôi đã và đang cùng Nga khai thác dầu - khí ở các mỏ Bạch Hổ và Rồng. Đứng vững trên đôi chân của mình bằng việc khai thác cả trên 100 triệu tấn dầu, chúng tôi đã tích lũy được khá nhiều kinh nghiệm cả trong tìm kiếm lẫn thăm dò và khai thác dầu - khí.

Nhưng dầu - khí VN còn quá nhỏ so với tiềm năng dầu - khí to lớn của Nga, và vì nó chỉ là những con số khô khan (mỗi năm Nga thu về từ dầu - khí VN chừng 400 triệu USD, trong khi kim ngạch xuất khẩu hàng VN sang Nga tới cả tỷ USD). Chắc không phải dầu - khí, mà chính là cái hình ảnh Trung tâm thương mại to đẹp, đàng hoàng của VN mọc lên ngay giữa Matxcơva cứ ngày đêm thôi thúc, day dứt tôi và có lẽ không chỉ riêng đối với tôi, nó đang làm phấn chấn không biết bao nhiêu người VN, nhất là những người đã từng ăn bánh mỳ - muối ở Nga, cũng có nghĩa là đã từng “ăn cháo” của Nga. 

May mắn thay, tôi trở lại Nga trong khi nước Nga cũng đang trở lại với chính mình. Dám chấp nhận cái mới, cái đúng, mặc dầu để đến được phải vượt qua không biết bao nhiêu là rào cản và lề thói hành chính hủ lậu. Hãy nghe lời tâm sự của Anh hùng Liên bang Nga - Xecgây Xômôv, một trong những người đã sang VN đào tạo phi công đánh Mỹ: “Những đổi thay xảy ra trên đất nước chúng tôi, thật đáng tiếc, không theo chiều hướng khả quan... Những cải cách dân chủ vội vàng, thiếu suy nghĩ chín chắn trong lĩnh vực kinh tế - xã hội của đất nước, đã mang lại không ít tiêu cực, làm đau lòng nhân dân, nhất là những cựu chiến binh - những người đã làm nên nhiều chiến thắng vĩ đại. Trong quá khứ, nhân dân Nga đã trải qua bao nhiêu chiến công và thất bại, nhưng chúng tôi luôn luôn tạo ra cho mình sức mạnh. Và ngày nay, chúng tôi vẫn đầy hy vọng và tin tưởng rằng nước Nga sẽ có lại đầy đủ sức mạnh để trở thành một cường quốc phồn vinh.”

Khi tôi viết những dòng này, là lúc VN vừa tổ chức thành công tại Matxcơva Hội chợ hàng VN chất lượng cao với hàng trăm mặt hàng của 30 Công ty góp mặt. Đang trở lại trong tôi niềm hy vọng và niềm tin, rằng nước Nga rồi sẽ phồn vinh.

  Tháng 6 năm 2003

Tập thơ Thêm một khoảng trời

Hai pha của một dòng chảy
       "Thêm một khoảng trời" là tập thơ viết về đề tài dầu khí của tác giả Văn Bản. Tập thơ gồm 41 bài, có thể chia ra làm hai "pha", theo cách gọi của các nhà địa chất - địa vật lý trong công tác khảo sát dòng: chủ đạo và đồng hành.

Pha chủ đạo là các bài viết về con người và các hoạt động tại cảng dầu - khí, trên các tàu hoặc giàn khoan ngoài biển khơi, cách Vũng Tàu hơn trăm km về phía Đông. Giữa bề bộn dựng xây, ngổn ngang sắt thép, giữa những công việc cụ thể - bình thường, chỉ những người yêu nghề mới có thể cảm nhận và nhìn ra những nét nên thơ:

Anh say sưa mỗi công việc đang làm

Đãi mẫu vụn chai sần bàn tay trẻ

Em đo gió và chiều cao sóng bể

Nâng tầm nhìn từ những giàn khoan

    (Thành phố niềm tin)

Họ đã chọn chỗ cho mình giữa biển khơi - trên những giàn khoan có mặt sàn bảy chục mét chiều dài, bốn chục mét chiều rộng - “nơi trái đất chưa một lần lộ mặt”:

Biển với trời dệt màu xanh bát ngát

Tự ngàn năm vẫn sóng gió hoang sơ

        (Chỗ đứng)

Giữa biển trời bao la đó, nỗi nhớ dường như cũng không có bến bờ:

Anh gửi về em không phải giọt sao chiều

Mang nỗi nhớ của tình yêu đôi lứa 

Xin gửi về em qua lời biển cả

Một khoảng trời - không bến xôn xao.

 (Thêm một khoảng trời)

Cùng ở trên biển, nhưng chỉ những người trong cuộc mới nhận ra:

Vầng trăng đung đưa mắc võng

Trên tháp khoan tàu Mir-chin

    (Đêm trên tàu khoan)

Và niềm vui nổ mìn khơi dòng dầu mới cũng chỉ có thể có được ở những người làm công việc “mở vỉa” đầy nguy hiểm trong ngành dầu khí:

Đất liền ơi! Ai đó còn thức ngủ

Hãy cho tôi chia sẻ phút vui này

Mìn nổ rồi!

Khơi dòng mới hôm nay

Có động biển trong bờ kia sóng vỗ?

     (Niềm vui ca đêm)

Mỗi bài viết đều là một phác thảo mang tính ký sự, âm thanh mới lạ "cần khoan va vào nhau loàng đoàng, những sợi cáp chạm nhau lanh canh" (Đêm và ngày), rất mang tác phong công nghiệp mà vẫn đượm tình người lao động giữa Thành - phố - nổi "Không một màu xanh cỏ cây, hoa lá". Trong không gian ấy, thật bất ngờ khi ta thấy tác giả  "Nhớ mưa. . .":

Màu lá xanh khan hiếm đã đành

Khổ nhất - khi không còn nước ngọt

Thèm một tiếng chim trời thánh thót

Vài giọt mưa lộp bộp phía sau nhà...

(Nhớ mưa trên đất liền)

Pha đồng hành là các bài viết về tình cảm của những con người đang làm việc tại cảng dầu - khí, trên các tàu hoặc giàn khoan gửi cho người thân, người thương ở tận một miền quê nào đó. Trong "pha" này, những bài viết nhẹ nhàng hơn, trữ tình hơn:

Hoa cải cúc vàng mơ trước ngõ

Giọt mưa thu tí tách sau nhà

                (Gửi …Hưng Yên)

Hay nỗi xốn xang mà nhân hậu trước một Thị Mầu:

Nghe xốn xang rộn rã nhịp trống chèo

Nghe rạo rực nỗi phông màn khép mở

Người xuất hiện - những trận cười nghiêng ngả

Chiếc quạt hồng, câu hát thắm chao theo.

          (Thị Mầu)

Có lúc lại như là hờn ghen bóng gió, xa xôi:  

Chiều Xuân Hương, ai đó về tình tự

Gió thoảng thôi, cũng động biển Vũng Tàu

   (Đà Lạt)

Và nỗi nhớ Hà Nội của của họ cũng ngọt ngào đầy vơi đến lạ:

Hà Nội ơi! Rét ngọt đến lạ lùng

Gần nhau đấy và cũng xa nhau đấy.

Má hồng ơi! Dẫu xa nhau mãi

Vẫn nhớ về ánh mắt biếc Hồ Gươm.

(Từ Vũng Tàu nhớ Hồ Gươm)

Hai "pha" của tập thơ - công việc và tình yêu - đã bổ sung cho nhau, quyện vào nhau, tạo nên một tập thơ hoàn chỉnh, vừa có tác phong công nghiệp vừa thấm đượm tình người. Điều này có thể làm ta liên tưởng đến Dầu mỏ và Khí đốt - hai pha của cùng một dòng chảy đã và đang thắp sáng lên niềm tự hào của dân tộc, góp phần chấn hưng nền kinh tế nước nhà.

Thiết nghĩ, đây là một tuyển thơ ký sự, có ý nghĩa không chỉ đối với những người làm dầu - khí "say bao ước mơ làm giàu cho Tổ Quốc Việt Nam chúng ta" - như lời bài hát “Về với Vũng Tàu” của tác giả.

Mùa xuân, 2006

                                                                              Lê Huy Mậu         

Về với Vũng Tàu*

                                 Tặng Hà Quốc Quân

I.

Em đi cùng anh

Ta về với Vũng Tàu

Tiếng máy khoan dầu vang vọng biển xa

Đây những giàn khoan đang tìm kiếm tới tầng sâu

Rồi khơi lên những mạch dầu dâng Tổ Quốc

Gian khó bao nhiêu, chúng ta vẫn cùng bên nhau.

Ơi! Những giàn khoan đang vẫy gọi ta giữa biển xa

Ơi! Biển biếc ngàn năm ẩn dấu tài nguyên vẫy gọi ta

Đời gian lao địa chất say bao ước mơ

Làm giàu cho Tổ Quốc Việt Nam chúng ta.

II.

Bao đêm ngày qua đi tìm kiếm mỏ dầu

Những chuyến lộ trình xao động lòng ta

Ơi! Những người con đang từng phút lấn thời gian

Vì tương lai những công trình sẽ mọc lên

Đất nước, quê hương vẫn đang mong chờ tin vui

Ơi! Những giàn khoan đang vẫy gọi ta giữa biển xa

Ơi! Biển biếc ngàn năm ẩn dấu tài nguyên vẫy gọi ta

Đời gian lao địa chất say bao ước mơ

Làm giàu cho Tổ Quốc Việt Nam chúng ta.

___________

Hà Nội, 04/1983

* Bài hát “Về với Vũng Tàu” (nhạc: Quốc Quân, lời: Văn Bản)

        

                     Thành phố niềm tin

                                     Thân tặng Nguyễn Quyết Thắng

                  

Em bây giờ ở phía bình minh

Anh ở phía hoàng hôn về lặn

Hai đứa - hai giàn khoan trên biển

Mấy ngày đường một gang nước, ơi em?

                                           

Mỗi sáng anh nhìn phía mặt trời lên

Thấp thoáng giàn khoan - người yêu ta đó!

Mỗi bận chiều buông trên vùng biển cả

Em đứng lặng nhìn về phía hoàng hôn.

                                         

Điện sáng bừng một vùng biển thâu đêm

Biển thao thức tựa lòng người trăn trở

Những tầng sâu gọi người tìm dầu mỏ

Giữa biển khơi và gió giật, sóng gầm.

                                         

Anh say sưa mỗi công việc đang làm

Đãi mẫu vụn chai sần bàn tay trẻ

Em đo gió và chiều cao sóng bể

Nâng tầm nhìn từ những giàn khoan

                                         

Thành phố này em chưa biết đặt tên

Không một màu xanh cỏ cây, hoa lá

Nhấp nhô giàn khoan giữa trời và biển cả

Giữa nắng mưa nở sáng mặt con người

                                           

Anh nhớ em, khi chiều đã xuống rồi

Thành phố biển sáng bừng cho cá bầy tìm đến

Ta sẽ bắc những chiếc cầu thương mến

Đưa nhau về thành phố - của - niềm tin.

                      ________________________

                      MSP4 - Mỏ dầu Bạch Hổ, 03/1986.

                     

Lâu đài trên biển

                                  

Lâu đài của chúng tôi dẫu còn dang dở

Tháp chọc trời trên biển cả mênh mông

Gió mặn mòi thổi khắp bốn phương

Biển thức trắng, nên người không ngủ được.

Chúng tôi đón bình minh sớm nhất!

Khi vầng đông đội mặt biển lên trời

Đêm ca ba, ai đã thức trọn rồi

Cho ngày mới lâu đài thêm rực rỡ.

Lời ai hát bồi hồi con sóng vỗ

Gợi nhớ màu xanh cây cỏ, đất liền

Ngọn gió đồng quê, hương vị mùa màng

Những công trình và từng gương mặt người thân…

Ngày và đêm nơi đây cứ tiếp liền

Cho mũi khoan xuyên địa tầng tìm mỏ.

Bỗng sáng nay bừng cháy lên rồi ngọn lửa

Trên lâu đài - dầu mỏ - giữa biển khơi.

Nắng ở đây nhuộm màu vàng tươi

Từ ngọn lửa dầu thô ngời lên rực rỡ

Không phải nắng hè bập bùng hoa phượng đỏ

Không đỏ sắc hoa hồng, hoa lửa bay bay.

Mùi dầu thơm xen hương biển mặn mòi

Đã thắp sáng tình yêu Tổ Quốc.

Lâu đài của chúng tôi thành bông hoa mơ ước

Nở trên xanh thềm lục địa bao la.

_______________________

MSP1- mỏ dầu Bạch Hổ, 03/1986

Thị  Mầu

                                                             Tặng TT.

Ngàn năm sau rồi vẫn cứ Thị Mầu

Vẫn vị táo ngọt ngào chua chát

Vẫn miệng cười và đong đưa ánh mắt

Vẫn con người vươn tới một tình yêu.

                                          

Nghe xốn xang rộn rã nhịp trống chèo

Nghe rạo rực nỗi phông màn khép mở

Người xuất hiện - những trận cười nghiêng ngả

Chiếc quạt hồng, câu hát thắm chao theo.

                                              

Người thật lòng khao khát một tình yêu

Đem trái tim đặt nơi đầu cửa miệng

Người bất chấp mọi thói đời tai tiếng

Những giận hờn nguôi lặn, hóa thương thương.

     

Trống vẫn gầm lên bao khát vọng thiêng liêng

Thị Mầu đó, để ai thương - ai giận.

Những xích xiềng mấy ngàn năm phong kiến

Vỡ tan rồi trước một Thị Mầu yêu.

________________

Vũng Tàu,16/06/1986

 

Những điều em chưa thấy

Em thấy vầng trăng non

Hiện qua tán lá mềm

Em thấy những ngọn đèn

Ngoài khơi xa gọi cá.

Những con tàu tránh gió

Về đậu bến Tầm Dương.

Lặng lẽ những cánh buồm

Biển thanh bình Bãi Trước.

Ngọn gió lành man mác

Phố đông vui bao người

Dòng đời hối hả trôi

Tấp nập và vội vã. . .

Em biết ngoài biển cả

Có một thành phố - vui  

Nghe anh kể chuyện hoài

Mà chưa hình dung nổi

Ấy là vầng trăng lên

Trên biển thềm lục địa

Biển sáng bừng bốn phía

Lăn tăn gợn sóng vàng…

Ấy là những giàn khoan

Nhấp nhô trên biển sóng

Trạm - rót dầu - không bến

Xôn xao một góc trời...

Ngày mai anh đi rồi

Về chân trời thương nhớ

Những điều anh chưa kể

Chắc sẽ còn vui hơn.            

_______________

Vũng Tàu, 06/1986

Hạnh phúc ở chân trời

                              Tặng Đặng Ái

Có phải thế không em?

Ta đã hát suốt một thời tuổi trẻ

Đất nước ta biển bạc, rừng vàng

Để bây giờ tóc bạc phải băn khoăn?

Đi, ta đi khai phá rừng hoang

Bao lớp trẻ lên đường không trở lại

Đất Tây Bắc giầu tình người là vậy

Ai đã lên, không biết lối quay về

Dốc Mường Cun, anh đứng đợi em qua

Sau xa cách những đêm dài Phong Thổ

Bụi vàng sau xe như nấm mây rực rỡ

Nghĩ thương em - môi nứt nẻ nụ cười. . .

Rồi qua miền Trung - cát trắng giợn chân mây

Đồng bằng mảnh tựa bàn tay gầy guộc

Thương mẹ già như thân cau xơ xác

Chạy từng bữa ăn - nắm rau má, cọng khoai

Đất Nam bộ chua, phèn - mặn ngấm sạm tay

Thóc chưa đủ nuôi dân cày qua vụ

Anh lặn lội xuống biển tìm châu báu

Dăm chục mét chiều sâu nước ngập trên đầu

Những mỏ vàng đen ẩn tận thẳm sâu

Bao kỷ nguyên địa tầng trầm tích

Ba ngàn mét, rồi khoan năm ngàn mét

Dòng dầu lên cũng nức nở, sụt sùi

Những giàn khoan trụ giữa biển khơi

Có công sức bạn bè ta xây lắp

Bao sóng gió và nắng mưa, bão táp

Để dâng về triệu tấn dầu thô

Chưa đủ thắp đèn và xát gạo, chà ngô

Dân còn đói, còn mong chờ hạnh phúc . . .

Hạnh phúc ở chân trời

Xa tít tắp, anh vẽ hoài chưa được

Đừng dài quá - xin làm manh áo cộc

Đừng ngọt ngào - hãy là bát cơm khoai

Nhớ nghe em: chùm khế ngọt nhỏ nhoi

Không chia khắp cho triệu người thất bát

Em có nghe cơn gió nồm man mác

Cũng nhắc về hạnh phúc phía trời xa?

Anh tự hào đứng giữa biển bao la

Thấy hạnh phúc gần hơn em một chút.

_________________________

MSP1- mỏ dầu Bạch Hổ, 06/1987

Thơ trước biển

                                                                                                   

Có một lần trước biển

Lòng xao xuyến, bồi hồi

Nghe tình yêu trỗi dậy

Khi tay mình trong tay

Lời em vang đâu đây

Và nồng say ánh mắt

Cầm tay em sần chai

Biết tình yêu chân thật

Trên đường đời tất bật

Ta đã gặp nhau rồi

Một đêm hè Bãi Trước

Hai đứa mình sóng đôi

Vài giờ của cuộc đời

Mình trẻ ra mấy tuổi

Trẻ lại những vần thơ

Từng long đong chìm nổi

Em khóc nữa mà chi

Nỗi đau buồn xưa cũ

Hãy tin ở con người

Và tình yêu rạng rỡ

Trước mặt là biển nhớ

Sau lưng - núi chờ mong

Hai đứa mình ở giữa

Hương tình yêu nồng nàn

_______________
Vũng Tàu, hè 1987

Bài thơ viết từ Tiền Cảng

                                    

                                            Tặng Hồng Tiến

“Một nhánh san hô gợi nhớ chiều biển cả…”*

Câu thơ anh tự bao giờ vẫn trẻ

Để chiều nay, tôi tìm đến Vũng Tàu.

                      

Thành phố thanh bình

Như con tàu vừa kịp buông neo

Bốn bề gió, ba bề trông ra biển

Rộn rã công trường, khắp nơi xây dựng

Những cánh tay cần cẩu vươn dài

Ta sẽ đi lên từ Tiền Cảng hôm nay!

                     

Những chân đế giàn khoan

Những tháp trụ và rất nhiều ống chống

Những khối thép nặng cỡ trăm ngàn tấn

được tay người nâng bỗng tới trùng dương

                       

Từ Tiền Cảng này

Những con tàu cặp bến ngày mai                            

Sẽ cho ta dầu thô

Cho Tuy Hạ - Đồng Nai sáng lên ngành công nghiệp

Khu lọc - hóa dầu cho thuốc men gấm vóc

Sẽ nở bừng tương lai

                          

Bài thơ viết từ Tiền Cảng hôm nay

Chiều dần xuống, điện sáng bừng bốn phía

Thành phố đẹp bên bờ biển cả

Như con tàu vừa kịp buông neo.

_____________

Vũng Tàu, 1987                                   

* Trích bài thơ “Suối say” của Trần Hồng Tiến

Nhớ mưa trên đất liền

Mây vần lên ở cuối chân trời

Biết trong ấy mùa mưa đã đến

Ngoài biển vẫn một vùng quang vắng

Ước lưng trời dù một áng mây qua

                        

Mặt biển lặng im giống tựa mặt hồ

Từng gợn sóng hắt ánh ngày nóng bỏng

Nắng đến cháy lưng trần đen sạm

Trên giàn khoan, tiếng máy vẫn vang vang

Màu lá xanh khan hiếm đã đành

Khổ nhất - khi không còn nước ngọt

Thèm một tiếng chim trời thánh thót

Vài giọt mưa lộp bộp phía sau nhà...

Cứ tưởng gần, mà vời vợi cách xa

Đất liền ơi! Có nhớ về phía biển?

Trong ấy mưa - cho ngoài này xao xuyến

"Mưa có mùa..."

                           Lòng dịu lại qua đêm

_________________________                                                                                                                          MSP4 - mỏ dầu Bạch Hổ, 10/04/1987

Giấc mơ

                 Tặng Thùy Mai

Em nghe thầy giáo kể

Ngoài biển có giàn khoan

Trong giấc ngủ mơ màng

Cứ ngỡ mình say sóng

Ước làm con chim én

Về đậu xuống giàn khoan

Ngắm mặt biển mơ màng

Trong ánh trăng huyền diệu

Ước làm đám mây lành

Dâng bóng râm êm ả

Chú thợ khoan vất vả

Áo đỡ bạc hai màu

Dầu lên! Ôi có dầu!

Em vỗ tay vui sướng…

Mẹ ôm chầm âu yếm

- Mai ơi! Con mơ gì?

Thời gian cứ chao đi

Như cánh buồm lộng gió.

Những điều thầy giáo kể

Nay đã hiện trong đời.

_______________

Vũng Tàu, 03/11/1986.

Gửi cô gái bán rau - hoa quả

Nghe em kể chuyện thời đánh Mỹ

Bom rơi đạn xoáy những cung đường.

Những mất mát ngày nào em chịu

Anh nghe hoài mà lòng vẫn thương thương.

                      

Em đã từng ra Bắc vô Nam

Đã trụ giữa Sài Gòn lửa khói

Mà sao mắt em giờ bối rối

Giữa quầy hoa - quả chiều nay ...

                      

Yêu cuộc đời, em nâng giữa bàn tay

Những sắc thắm màu xanh hoa lá.

Mỗi chuyến xe từ xa về vất vả

Có rau xanh thêm mát những căn nhà.

                              

Mỗi bận tàu về, em gửi đảo xa

Từng mớ rau thơm, từng cân hoa quả

Vị chanh chua và ngọt ngào xoài, dứa...

Có tình em, đảo nhỏ bỗng vui thêm.

                             

Từ giàn khoan về anh đến tìm em

Cô gái nhỏ cửa hàng rau - hoa qủa.

Giữa bề bộn công việc làm vất vả

Ta giành cho nhau một thoáng gặp ban chiều.

                                  

Sau cơn mưa, thành phố nắng trong veo

Người trăm mối ngổn ngang thành cuộc sống.

Anh đi rồi, thênh thang trời - biển rộng

Nỗi nhớ dồn như sóng hướng bờ - em.

  ____________

  Vũng Tàu, 05/1985

Tạm biệt trên tàu khoan

Người con gái Nga

Mơ màng nhìn biển biếc

Mái tóc vàng óng ả

Nụ cười đốt lửa

Mắt xanh mơ

Đôi má em chín lựng dưới nắng hè

Gợi nhớ quê hương em

Cra - xnô - đa, mùa táo chín

                    

Em reo lên, bảo tôi nhìn xuống biển

Mấy con cá măng đùa giỡn lang thang ...

Tôi nhìn xem, không giấu hết nỗi buồn

Chiều nay xa, biết nói gì em hỡi?

                     

Em là cánh chim trời bay mãi

Tới phương xa

Những lần thay ca

Sao ngắn ngủi!

Mà chiếc tàu khoan cứ bồng bềnh thêm mãi

Để trong tôi man mác sóng u buồn

                       

Em ngước nhìn lên, ôi! Sắc nắng bâng khuâng

Cứ tan mãi trong mắt em, tan mãi ...

Lời chưa nói, đành hẹn ngày gặp lại

Thêm một lần “tạm biệt” nghe em.

________________________________                           

Tàu khoan dầu Mi-kha-in Mir-chin, 05/04/1987

Hướng chân trời

Chỉ có chúng tôi mới nhận rõ chân trời

khi đứng trên giàn khoan ngoài biển.

Hai gam màu đậm nhạt

cùng pha từ mực xanh.

Trưa tháng sáu bình yên

đường ranh giới biển - trời thẳng tắp.

Bốn phía biển - chân trời thành qũy tích

của hai màu giao nhau

Phía chân trời xôn xao

tàu Krưm - trạm rót dầu không bến

nhô lên lừng lững giữa biển khơi.

Những tháp khoan in trên nền trời

là biểu tượng của con người chiến thắng.

Người bạn Nga lưng trần rám nắng

mắt dõi nhìn xa xăm.

Trời về chiều, mặt biển mù sương

ngọn lửa sáng trên giàn khoan khai thác.

Bao chắt chiu từ ngàn năm mơ ước

cho hôm nay bừng sáng hướng chân trời

                             

Và ngay khi chúng mình đã xa rồi

Giàn khai thác vẫn là chân trời sáng.

____________

MSP1, 06/1987

Đêm trên tàu khoan

Đêm xuống trên boong tàu khoan

Sao trời sà ngang trước mặt

Biển thẳm ì ầm không ngớt

Từng đàn "hổ trắng" vây quanh.

Điện sáng một vùng chung chiêng

Thợ khoan lưng trần, mặt nhọ

Làm khỏe, cười vui cũng khỏe

Như chưa từng có đêm về.

Gió qua đất liền trong kia

Nhắn giúp ai còn thao thức

Chiều sâu trên ba ngàn mét

Mũi khoan cần mẫn quay vòng

Cứ như chơi trò bập bênh

(Tàu có cần khoan làm trụ)

Bên ấy dềnh lên nỗi nhớ

Bên này dâng mỏ "vàng đen".

                    

Đêm vui ngắn chẳng đầy gang

Gió biển mấy lần đổi hướng

Tàu quay như kim địa bàn

Hướng nào cũng chỉ giàn khoan

Bẵng quên đi rồi nỗi nhớ

Người thân yêu ở đất liền

Vầng trăng đung đưa mắc võng

Trên tháp khoan tàu Mi-chin.

_______________________________

Tàu khoan dầu Mi-kha-in Mir-chin, 14/04/1987

Trên cầu Tiền cảng

Tôi về đây giữa âm vang Tiền cảng
Chiếc cầu nối đất liền và biển.
Ôi! Phải chăng trước biển mênh mang
Mà ý nghĩ bỗng dâng tràn ngọn sóng?
Thềm lục địa đã thành niềm khát vọng
Cho những ai đang mỏi mắt say tìm ...
Sáng lên trong lặng lẽ ánh lửa hàn
Khối chân đế giàn khoan đang lắp ráp.
Sẽ thêm nhiều những lâu đài sắt thép
Trên biển thềm lục địa Việt Nam.
Những người con từ sông Hồng - Cửu Long
Mang áo lính nửa cuộc đời đánh giặc
Tổ Quốc gọi lên đường làm công nghiệp
Đi tìm dầu, khoác áo thợ màu xanh.
Một ngày kia
Cầu Tiền cảng sẽ dài thêm
Như cánh tay trần vươn ra biển cả
Chỉ hướng bình minh
Cho hạm đội Lam Sơn­ (*)
Cho những con tàu từ nước bạn xa xăm
Tới giúp sức xây hòa bình đất Việt.
Ngoài ấy - những giàn khoan
Những ngọn lửa thử dầu - thay ánh ngày rực sáng.
Tàu Krưm - Trạm rót dầu không bến
Mỗi ngày qua nặng thêm mấy dầu thô?
Anh công nhân tóc sáng màu Nga
Cùng bè bạn Việt Nam nói cười ồn ã
Nụ cười thắp lửa
Chỉ có ở người yêu biển đến mê say.
Năm năm qua đi tựa một ca dài
Tôi bỗng thấy mình như trẻ lại
Tôi bỗng thấy một điều chi trọng đại
Đang tới gần giữa nhộn nhịp dựng xây.

Cùng chúng tôi, bạn trẻ hãy về đây!
Ta sẽ hát khúc ca về đồng đội
Khi sóng ập chân cầu vươn dài thêm mãi
Cho thành phố - biển dầu rực sáng tương lai.
Những suối tím lửa hàn cháy sáng mãi không thôi.
Trong giấc ngủ, mơ bình minh trên biển
Mới xa một ngày, mà sao lưu luyến ...

_________________

Vũng Tàu, 1985-1987

(*)Tên một con tàu dùng để kéo khối chân đế giàn khoan ra biển.

Đà Lạt

                    Kính tặng Bùi Minh Quốc 

Tôi ở biển, lên miệt rừng tìm bạn

Biển nhớ mong và khát vọng núi đồi

Sóng Vũng Tàu tung bờm thôi thúc

Để chiều về, Đà Lạt trắng sương trôi

                                               

Phải nơi đây từ hoang dã xa xôi 

Ai đã khóc đã cười

                   trong tiếng cồng đưa tiễn

Kẻ bám đất trên rừng,

                   người xuôi về mạn biển

Để nay mình thành con cháu Rồng - Tiên.

                                                       

Bè bạn quây quần, quên cả thời gian

Thơ đọc nữa, rượu rót tràn miệng cốc

Mưa ngoài hiên cũng vô tình giữ khách

Chẳng cho về thung lũng - Tình yêu...

                             

Mai ngày xa Đà Lạt, nhớ thương nhiều

Trưa nắng hạ, ước đồi thông hai mộ

Chiều Xuân Hương, ai đó về tình tự

Gió thoảng thôi, cũng động biển Vũng Tàu        

                               

Lần đầu tiên thăm quê bạn, vui sao!

Đừng khóc nữa Cam Ly, mình gặp lại!                                               

___________                                                     

Đà lạt, 04/1988

Gửi . . .

Anh gặp em không phải lần đầu

Bao năm rồi ta đã quen nhau

Có bình minh xao động Bãi Sau

Có êm ái dặt dìu Bãi Trước

Trời dun dủi cho chúng mình nhịp bước

Tới xôn xao Tiền Cảng gọi trùng dương

                        

Bao lần bước chân qua phố nhà em

Ngập ngừng trước mỗi hàng cây ngọn gió

Em thoáng hiện, em mỉm cười bỡ ngỡ

Nét môi em còn đọng mãi trong đời.

Anh nhớ từng chiếc áo dẫu nhầu phai

Tim tím huế và mầu đen nền nã.

Có một bận em thẫn thờ trước ngõ

Áo mỡ gà mang thương nhớ day dưa…

                                                 

Có nỗi buồn nào ta chẳng sẻ chia

Và chung nhau từng niềm vui nho nhỏ...

Rồi em xa, em lấy chồng, thế đó! 

Giờ biết em về tận phương nao?

Gió, gió ơi! Hãy lắng xuống, chớ gào

Và cây nữa đừng rung lên thổn thức.

                        

Nhớ lần ấy gặp em nơi Giếng nước

Màu mắt đen quyến rũ làm sao!

Cặp mắt to như vẫy gọi, mời chào

Khiến anh phải đạp xe vòng quay lại

Theo em suốt chặng đường không giám hỏi

Lần đầu tiên nghe lòng cứ xôn xao...

                        

Rồi chúng ta quen nhau

Rồi chúng ta xa nhau ...

Màu áo đen và ánh mắt ban đầu

Ai đã dệt thành khăn tang em hỡi?

Để gặp lại bây giờ em bối rối...   

__________________

Vũng Tàu,  06/04/1987

Thêm một khoảng trời

                                            

                                              Tặng Bằng Việt

“Khoảng trời bên cửa sổ là khoảng trời của em

Một cánh chim bay qua gợi nhiều kỷ niệm 

Một giọt sao chiều xuyên qua nỗi nhớ ... 

Và tình yêu bao la ...

Rồi đi xa, đi xa

Ta đo lòng ta qua bao nhiêu cửa sổ con tàu

Em ơi! Đất nước mình mênh mông quá ...”*

                         

Để hôm nay trên biển thềm lục địa

Sóng miên man bao kỷ niệm thiếu thời

Anh muốn dâng em thêm một khoảng trời

Có ranh giới biển - trời thẳng tắp

Hai gam màu đậm - nhạt

Cùng pha từ mực xanh

Trưa tháng sáu bình yên

Chân trời xa ngút mắt

Tiếng máy khoan rộn ràng náo nức

Trạm rót dầu - không bến xôn xao

Em hãy cùng anh lên tận tháp khoan cao

Nhìn biển lặng trước con người chiến thắng

Chiều ập xuống, mà biển lòa ánh sáng

Bởi ngọn lửa dầu thô rừng rực trên đầu                             

                           

Anh gửi về em không phải giọt sao chiều

Mang nỗi nhớ của tình yêu đôi lứa 

Xin gửi về em qua lời biển cả

Một khoảng trời - không bến xôn xao.

  ________________________           

  Giàn khoan dầu Ê-kha-bi, 26/06/1986

  * - Trích thơ Bằng Việt 

Lời  biển

Xin đừng đi Đà Lạt nghe em!

Nắng bụi đường xa bái ngái.

Em chẳng thấy Vũng Tàu biển gọi

Cuối mùa khô, biển mở rộng lòng hơn?

                      

Đà Lạt buồn và lắm thở than

Liệu có rũ hết bụi đường nếm trải?

Hoa tàn rồi, người xưa giờ trở lại

Nghe lòng buồn như tiếng khóc Cam Ly

Nhưng mà thôi, giữ em lại làm chi

Ai bù đắp được tình yêu bội bạc?

Bao kẻ khác bán mua và đổi chác

Vẫn cười tươi trong hạnh phúc sau cùng...

Em có nghe như biển cũng giận hờn

Nghe gió thoảng vị tình yêu Đà Lạt

_______________

Vũng Tàu, 21/04/1992

                  Tạm biệt

                  Em chờ tôi để nói lời tạm biệt

                  - Mai, em đi Đà Lạt nghe anh

                  Tôi giận em, nhưng rồi vội làm lành

                  Khi em bảo: khiếp, sao mà điệu thế!

                                    

                  Em thì cứ hồn nhiên như gió

                  Để cho tôi là bờ đá lặng câm

                  Biết làm sao ?

                  Đời trễ muộn rồi em

                  Đã đến lúc em đi tìm yên ổn

                                    

                  Đã đến lúc lòng em lắng xuống

                  Cho riêng em trong mái ấm gia đình

                  Những xôn xao ầm ỹ chốn thị thành

                  Em gác lại cho mình tôi trăn trở

                                   

                  Bao ký ức ào qua như thác lũ

                  Cam Ly ơi! Xin dừng lại chốn này

                  Giọt nào buồn xin hãy chảy về xuôi

                  Cho giọt nhớ dâng trào lên khóe mắt

                                   

                  Thôi hết rồi những cuộc tình bất chợt

                  Những nụ cười và ánh mắt hân hoan

                  Em bâng khuâng nay đã chọn một dòng

                  Về thung lũng của tình - yêu - phải - đạo

                                    

                  Sương chiều nhẹ phủ hờ lên vai áo

                  Hàng thông buồn thôi cất tiếng thở than

                  "Xuân Hương" xưa...giờ đành vậy im lìm

                  "Thị Mầu" đó...đã chìm vào dĩ vãng

                                    

                  Tôi vẫn biết sẽ có ngày xa vắng

                  Sao chiều nay em thanh thản lạ thường

                  Lời hồn nhiên nghe đau nhói con tim

                  Tôi ngơ ngác nhìn bóng em xa khuất.

                  _______________

                  Vũng Tàu, 22/04/1992                                                                                 

Đêm và ngày

Có một lần tôi biết

Biển đêm hung giữ thế nào

Đêm không sao, bồng bềnh chao đảo

Trăng hạ tuần tháng Tư chìm vào mây đen

Hắt ánh bạc lên đầu ngàn “hổ trắng”

Thật là ghê rợn!

Sóng xô mạn tàu khoan

Dâng lên, dồi xuống

Nước bắn lên sàn tàu trắng xóa

Gió hai mươi lăm mét giây

Xô cần khoan va vào nhau loàng đoàng

Những sợi cáp chạm nhau lanh canh

Cần cẩu nghiêng mình hạ xuống

Như một người chiến sỹ bị thương

Tàu khoan tựa ngôi nhà trống gió ..

Nhưng không đâu!

Máy vẫn chạy rền vang

Choòng khoan vẫn quay vòng hối hả

Mấy người bạn Nga cởi trần, mũi đỏ

Bên các bạn Việt Nam

Vẫn tiếp thêm cần khoan khi chưa tới mạch dầu

Anh công nhân rậm râu

đang phun nước làm vệ sinh công nghiệp.

Dưới tay anh, những dấu giày vội vàng hấp tấp

sạch bong sau một hồi tẩy rửa.

Tàu chòng chành nghiêng ngửa

ở nơi đây vẫn ấm lửa nhiệt tình

vì một nền dầu mỏ Việt Nam.

Tôi xem đồng hồ: đã quá một giờ đêm

Các giàn khoan cạnh bên

Lửa khai thác vẫn bùng lên mãnh liệt

Hạnh phúc nở rồi! em ơi có biết?

Tìm được dầu và được yêu em

Sau ca đêm

Bếp ăn có mười hai người

Thợ khoan - chín

Tôi cùng anh rậm râu

Và một bà nấu bếp

Cười như ngô rang

                      

Bình minh lên

Biển trở lại yên bình

Trên tháp khoan, phấp phới ngọn cờ Tổ quốc   

___________________________­­­________

Tàu khoan dầu Mi-kha-in Mir-chin, 01h 18/04/1987

                  

Gửi Hưng Yên  

Ngày ấy...

Tình yêu chớm hé

Hoa cải cúc vàng mơ trước ngõ

Giọt mưa thu tí tách sau nhà

Em hồn nhiên như cơn gió ào qua

Túi xách đỏ xôn xao nhà tập thể

Dai dẳng mãi khát khao và kiềm chế

Để bây giờ thành nô lệ mình tôi.

                

Hưng Yên ơi! Đi già nửa cuộc đời

Vẫn gặp lại những ngày xưa khờ dại

Tình yêu bây giờ thành kẻ thù thân ái

Gần nhau chi, khi buột miệng rằng yêu...

Gần nhau chi khi em đã qua cầu 

Kiêu hãnh trong sắc màu xiêm áo

Biển xa xanh, trời cao xanh hư ảo

Em rất gần mà đành vậy rồi xa ...

Giá tình yêu đừng một phút thăng hoa

Em cứ trẻ cho tôi già trước tuổi…

___________

Hưng Yên, 1972  Vũng Tàu, 27/02/1992

             

              Gặp lại

                                                      Tặng ML.

            

             Có ai hay, ngày chúng mình gặp lại

             Trăng cũng tròn như mười sáu năm xa

             Hưng Yên ơi! Nghe dĩ vãng vọng về

             Bao kỷ niệm vui buồn thời xưa cũ...

  

             Sông Hồng dâng mênh mang mùa nước lũ

             Dáng em gầy thấp thoáng ở triền đê

             Mái nhà tranh lặng lẽ dưới bờ tre

             Có bóng mẹ ngóng con giờ tan học...

             Rồi vụt lớn như thiên thần trước mặt

             Em hồn nhiên như ngọn gió đồng quê

             Nghe tiếng cười trong vắt tựa pha lê

             Nghe giọng nói ngọt vị đường phố Hiến

  

             Hoa lục bình vẫn mênh mang màu tím

             Em vô tình...thôi đành vậy, rồi xa

             Chiêù Hưng Yên vang vọng tiếng chuông chùa

             Như đưa tiễn bước chân người phiêu lãng

  

             Có ai hay, mười sáu năm xa vắng

             Mình gặp nhau trên đất cảng Vũng Tàu

             Biển ồn ào toàn những chuyện không đâu

             Núi im lặng bạc đầu thêm kỷ niệm.

            _______________

            Vũng Tàu, 30/04/1991 (16/3 năm Tân Mùi)

Mưa

              Tặng bạn Lê Văn Hưng* và Nguyễn Duy Thược

Có những giọt mưa không phải tự trên trời

Mà rơi xuống từ tháp khoan dầu - khí

Những giọt mưa

Lẫn bùn đất mấy trăm ngàn thế kỷ

Cứ mặc nhiên rơi thẳng xuống sàn khoan.

Biển dưới chân vẫn sóng vỗ vô tình

Trời thu vẫn màu xanh bình thản

Mưa trong nắng trên sàn khoan lấp lánh

Gương mặt nào cũng rạng rỡ niềm tin.

Những người thợ bắn mìn

Trong mưa rơi vẫn nói cười hể hả

Đem sức nóng trái tim mình son trẻ

Mở những mạch dầu mấy ngàn mét tầng sâu

Mưa, vẫn mưa xối xả trên đầu

Mìn đã nổ!

Mở vỉa rồi!

Kéo cáp!

Niềm mơ ước tự bao đời ôm ấp

Nở sáng bừng trong mắt thợ giàn khoan.

Những giọt dầu theo cáp ngược lên

Đang rơi xuống giữa tiếng cười chiến thắng.

_________________________

MSP3 (bắn mìn GK.64), 22/09/1987. 

* Bạn Lê văn Hưng (Thái Bình) đã chết.                                      

Thơ trên biển

Đêm vui bồng bềnh trên sóng

Vẫn mơ về với đất liền

Khát khao chìm trong lòng biển

Nào ngờ lại nhớ em hơn...

Em đừng trách nhé nghe em

Ai chẳng một lần yêu biển?

Cát bụi chìm vào sâu thẳm

Sạch trong giành lại cho em...

Bởi chăng xa thương gần nhớ

Giữa bao tất bật đời thường

Nên khi chìm vào quên lãng

Bồng bềnh bao nỗi nhớ em.

______________________________________

Tàu khoan dầu Mi-kha-in Mir-chin, 03/04/1987

Niềm vui ca đêm

Đêm nay thức mắt cay sè gió biển

Hương dầu bay, ai thắp sáng một vùng

Sóng trắng xô trên mặt biển mênh mông

Mìn đã nổ xong rồi! Kéo cáp!

Có ai hay? Từ thẳm sâu lòng đất

Dòng dầu kia cũng nức nở, sụt sùi

Cũng phải "tìm", phải "gọi" đó thôi

Cũng hờn giận và bùng lên như lửa.

Rồi ngoan ngoãn chảy xuôi về bể chứa

Tàu Chí Linh đang mở cửa đón chờ.

Sẽ về đây trăm sắc thắm ngọn cờ

Quanh cảng mới không có nhà, không phố.

Đất liền ơi! Ai đó còn thức ngủ

Hãy cho tôi chia sẻ phút vui này

Mìn nổ rồi!

Khơi dòng mới hôm nay

Có động biển trong bờ kia sóng vỗ?

_____________

MSP9, 05/11/1992

Chỗ đứng

Chúng tôi chọn chỗ đứng cho mình

Nơi trái đất chưa một lần lộ mặt

Biển với trời dệt màu xanh bát ngát

Tự ngàn năm vẫn sóng gió hoang sơ

Không một màu xanh cây lá, cỏ hoa

Chỉ có giàn khoan chúng tôi vươn thẳng

Vượt thời gian, mũi khoan quay năm tháng

Xuyên bao tầng trầm tích gọi dầu lên

                      

Gió vẫn gầm vang hú gọi biển đêm

Sóng ập tới cao chừng mấy thước

Chưa quen với con người và sắt thép

Chúng vờn quanh dọa dẫm, van nài

                      

Ai bảo Vũng Tàu bé tựa bàn tay,

Khi có chúng tôi xây THÀNH PHỐ NỔI?

Điện sáng trắng suốt một vùng đất mới

Dầu phun lên - mùa khai thác bắt đầu!

                      

Gió bỗng lặng im, sóng bớt ầm ào

Thiên nhiên sững sờ trước con người chiến thắng

Tháng năm này, biển Vũng Tàu vui lắm

Chúng tôi tìm ra chỗ đứng cho mình.

__________________________

Vũng Tàu - mỏ dầu Bạch Hổ, 05/1986

Quãng vắng

                    Quãng đường ấy gió lồng lên giông bão

                    Cây trơ xương hứng cát bụi mù trời

                    Tôi một mình chống chọi với lòng tôi

                    Nhích từng bước trên quãng dài thê thảm

                    Nghe tiếng em chân thành mời trú tạm

                    "Anh vào đây hưởng trái cấm cầm hơi"

                    Tôi nhìn quanh ngơ ngác

                                                    Tiếng em cười

                    Áo xiêm em mỏng tang màu biển cả...

                    Từ bữa ấy, tôi thấy mình khác lạ

                    Tiếng em cười hồn nhiên qúa đâu đây

                    Áo xanh ai - cũng thấp thoáng em hoài

                    Nghe gió thoảng tưởng lời em tình tự

                    Quãng đường ấy, gió bùng lên quá khứ

                    Dẫu biết em về bến đợi lâu rồi.

                    Núi Lớn kia và núi Nhỏ song đôi

                    Cho tôi sợ một mình trên quãng vắng.

                    ________________                           

                    Vũng Tàu,  27/01/1992

Tuổi 40

Em ngắt đi những cánh hoa tàn phai

Cho thắm lại đóa hồng đang ủ rũ

Đơn giản thế, mà sao em tư lự

Môi run lên theo nhịp trái tim thầm...

Năm tháng qua đi, em mặn mà thêm.

Lũ trẻ bây giờ khôn ranh hơn trước

Không quanh co, chẳng bao giờ dè dặt

Những cuộc tình sớm nắng, chiều mưa

Ta tự hào những giai điệu ngày xưa

Cái liếc mắt - nụ tầm xuân khô héo

Cái chân bước nhẹ nhàng như chân sáo

Hoa mướp vàng trước ngõ cứ vàng mơ

Một tình yêu đeo đẳng tự bao giờ

Em chẳng biết - chỉ trò đùa lũ trẻ.

_____________

              Vũng Tàu, 05/1994                                    

Mùa đông

                                       

Thế nào rồi cũng đến mùa đông

Đừng nhé nghe em, rằng đã lạnh lòng

Thì mùa đông không đến.

              

Nhớ khi xưa

Má hồng như táo chín

Em đạp xe băng qua mảng trời chiều

Dốc bờ đê chợ Gạo cao cao

Bóng em mờ trong chiều tím

Ôi nhớ lắm! Những chiều phố Hiến

Nét thanh bình thị xã Hưng Yên

Hoa mướp vàng trong gió ngả nghiêng

Sen tháng chín lụi dần trong gió bấc

Mùa hè thoáng qua em, rồi vụt tắt

Em lấy chồng, thế là đã mùa đông. . .

               

Giờ ngồi bên anh, dù có lạnh lòng

Thì mùa đông cũng đến

Với anh, mùa đông như trái chín

Cứ rụng dần xuống mỗi dòng thơ.

_______________

Vũng Tàu, 15/02/95

Hoa lạ

Đóa hoa lạ tự chân trời phương Bắc

Dạt vô Nam, tới miền đất Vũng Tàu.

Nắng xôn xang và cây lá lao xao,

Lũ ong bướm cũng hò reo nao nức.

Ngân cao vút những lời em hát

Giọng ca buồn mang giá rét mùa Đông

Lời mượt mà như nắng nhẹ mùa Xuân

Rồi bùng cháy tựa gió Lào, nắng Hạ

Có khi nào? Chẳng bao giờ đến thế

Lòng anh say như sóng bể trào dâng.

Xin dừng lời, thôi say đắm triền miên

Em đừng hát trong tội tình thổn thức

Đóa hoa lạ tự chân trời phương Bắc

Dạt vô Nam, tới miền đất Vũng Tàu.

Nắng xôn xang và cây lá lao xao,

Lũ ong bướm cũng hò reo nao nức.

Anh chẳng thể ra về trong tiếng hát . . .

___________
Vũng Tàu, 1997

Mùa hè - mùa đông

  

Tôi đổi mùa hè để được mùa đông

Đành vậy thôi em - tình đã lỡ làng

Ai hăm hở, bốc tình rực lửa

Ai lạnh lùng đến tận giá băng.

_________________

Krax-nơ-đar,  10/01/1995                                                                  

Từ vũng tàu nhớ Hồ Gươm

                                                   

Tôi lại đi trên đường phố Vũng Tàu

Gió mát xuôi về đâu, thổi mãi...

Một thoáng thôi mà xa rồi Hà - Nội

Lắm vui buồn ta gửi lại cho nhau.

Cái rét ngọt ngào man mác đâu đâu

Mà về lại một Vũng Tàu cháy bỏng

Hướng Tiền Cảng thênh thang đường rộng

Tôi và em chẳng thể đi cùng.

Hà Nội ơi! Rét ngọt đến lạ lùng

Gần nhau đấy và cũng xa nhau đấy.

Má hồng ơi! Dẫu xa nhau mãi

Vẫn nhớ về ánh mắt biếc Hồ Gươm

Biết làm sao? Tôi chẳng thể cùng em

Dẫu một bận vào thăm Tiền Cảng…

Cánh tay trần

Những cần cẩu vươn mình trong nắng

Sắt thép dựng cao thêm một khung trời.

...Cho thành phố biển dầu sáng đẹp tương lai

Ta đã chia tay trong mưa xuân nhẹ hạt.

Ước giữa nắng Vũng Tàu, một chiều về rét ngọt

Có môi hồng và ánh mắt Hồ Gươm.

________________

Vũng Tàu, Tết 1992

Gửi người yêu biển

Em nói, rằng em thích biển. . .

Thì đấy - biển trườn dưới chân em.

Ồn ả và lặng im,

Cồn cào mà sâu thẳm

Biển bao giờ chả thế!

Chẳng bình yên như em nghĩ đâu mà.

Thôi thì cứ tránh xa!

Kẻo biển ôm vào lòng tất cả.

Ai bảo: biển chiều nay êm ả

Gợn sóng vàng nắng quái chiều hôm. . .

Những ngày xa, như biển cũng nao lòng

Cuồn cuộn chảy tới phương nào xa lạ

Chợt sững lại, giữa một chiều lộng gió

Nhẹ nhàng ôm bờ cát cũ quê nhà.

Ước chi anh là biển thẳm bao la

Đủ sức chứa tình yêu em rộng lớn

Thôi xin em, đừng có mà thích biển

Kẻo cuộc đời rồi bão táp, phong ba.

_________________

Vũng Tàu, 08/03/2002

Đóa hoa hồng

Có một đóa hoa hồng

Lặng im trong góc phòng

Cười mỉm

                

Ai cho ta đóa hồng

không tỏa mùi thơm

Chỉ khoe sắc thắm

Nhẫn tâm

                

Tôi biết bông hồng có gai

Đừng có mà đụng đến!

Vẫn mong sao sắc thắm

Không tàn.

_______________

Vũng Tàu, 27/11/1990

Phân trần

Anh với em như đất liền bên biển

Im làm sao khi sóng vỗ rung bờ?

Mặt trời kia còn có vết nữa là

Anh với em giữa đời thường ấm lạnh.

                        

Mà đã sao? Khi bộc bạch lòng yêu

Theo gió thoảng, lời ai rồi tan biến

Để trở về với khuôn viên thầm lặng

Giữa xích xiềng đạo đức phủ rêu xanh.

                         

Hãy vì em, mà thứ lỗi cho anh

Yêu chân thật để thôi đành nói dối.

Lòng vẫn ước được quay vòng trở lại

Thuở ngày xưa tim tím cánh hoa bèo.

_______________

Vũng Tàu, 12/11/1990

Vô tình

Nhìn sâu vào đáy mắt của em

Tôi vẫn chẳng tìm được lời khuyên bảo.

Trong tôi tất cả đều chao đảo

Biết nói với em làm sao?

                      

Trong cuộc đời, tôi nào đã có em

Sao thổn thức con tim đành để mất

Đôi mắt nhung huyền ngước nhìn tôi bất lực

Như cầu mong, như van nài...

                       

Em đang là mùa xuân tràn đầy

Với em biển xanh và nắng ấm

Chiều Bãi Trước gió nồm nam gợi cảm

Cứ thì thào trong tán lá lao xao

                        

Với em tất cả hóa tình yêu

Những con còng ngơ mắt nhìn em bước

Và lời em giòn tan

Xen tiếng cười trong vắt

Cứ bộn bề trong ký ức người qua…

                        

Tôi chỉ là thi sĩ thôi em

Vô tình quá, mặt biển êm đềm quá

Em biết đâu giữa lòng mang giông tố

Chẳng phải con còng ngơ ngác lúc em qua.

                         

Em trách hoài, tôi đành phải chịu thua

Biết trả lời sao? khi tim mình yêu thật

Lại phải gượng cười khuyên em yêu kẻ khác

Đành vô tình trước đôi mắt màu nhung.

___________                                             

Vũng Tàu, 1990

Có một tình yêu

Em để lòng mình trãi tới tận phương xa

Kể từ dạo tiễn anh vào trong đó

Nơi nắng gió ngập tràn trước ngõ

Nơi biển xanh, cát trắng - Vũng Tàu

Nơi ấy, nào Bãi Trước, Bãi Sau,

Rồi núi Lớn cạnh Bãi Dâu lặng lẽ . . .

Đường Hạ Long vòng vèo núi Nhỏ

Gió mát về mỗi sáng mũi Nghinh Phong

Ngoài khơi xa, như biển cũng nao lòng

Quanh quẩn mãi bên giàn khoan mới dựng

Những lâu đài nguy nga trên biển sóng

Điện sáng bừng “Thành Phố Nổi” đêm đêm

Những cánh tay trần như mãi sáng lên

Mùa khai thác những tấn dầu trăm triệu . . .

Chiều Hà Nội mưa phùn lạnh lẽo

Em lại nhớ về nơi ấy - một anh thôi!

Có một tình yêu thế đó, anh ơi!

Có nỗi nhớ Vũng Tàu xanh biếc

Dù tiếng Nga em còn chưa biết viết

Vẫn thiết tha hoài “Viêt-Sôv-petro”(*)

_____________

Hà Nội, 30/09/1995

(*) - Tên viết tắt của Xí nghiệp liên doanh dầu khí Việt Xô

Không đề

I.

Biển lộng xôn xao, sóng dạt dào

Biển trời thêm rộng bởi có nhau

Trước biển, lòng ta thành bát ngát

Yêu nhiều, ta đã thấm vào đâu.

___________
Vũng Tàu, 12/2005

II.

Em đã có một trái tim tròn trịa

Sao em yêu như một kẻ nửa vời?

Đã bao lần em chỉ lặng nhìn thôi

Cũng đủ khiến lòng tôi thành tan nát

"Em cứ vậy, chân trần đi trên cát…"

Để sóng òa nức nở quanh em…

__________________

Vũng Tàu, 05/10/1991

III.

Em có thấy trăng buồn lăn xuống biển

Em có hay gió Côn Đảo chao bờ?

Anh ngồi bên kè đá thẫn thờ

Nghe sóng vỗ chuyện ngày xưa xa ngái

_____________

Vũng Tàu, 2005

Bâng quơ

Núi im lặng xoài chân xuống biển

Biển hồn nhiên xõa sóng cười xòa.

Ấy là cái thuở ngày xưa…

Bao giờ cho tới ngày xưa hỡi người?        

                                 

Thôi thì đành vậy người ơi!

Đành cho kè đá ngăn đôi tấm tình

Bên này, núi đứng lặng thinh

Bên kia, biển sóng cong mình quặn đau

Vì sao biển bạc mái đầu?

Vì sao núi đứng âu sầu trầm tư?

Để rồi ai cứ bâng quơ

Hai mươi năm ấy, bây giờ buồn vui

__________________
Vũng Tàu, 28/12/1994

Trước biển

Vĩnh biệt nhé những âm thầm tĩnh lặng
Phút cuối cùng biển quấn quýt bên tôi
Sóng vỗ hoài, vỗ mãi không thôi
Nắng long lanh in sắc trời xanh biếc

Tôi biết lắm những âm thầm nuối tiếc
Những dùng dằng e lệ nơi em
Cặp mắt đen cứ ngời sáng long lanh
Rồi vụt tắt trước đại ngàn sóng trắng

Tôi chạy dọc bến bờ em xao xuyến
Vẫn thẫn thờ nín lặng làm thinh
Ngọn lửa nào bùng cháy trong tim
Em đã đốt tự ngày đầu gặp gỡ

Yêu, yêu lắm những bông đùa nho nhỏ
Em giành riêng như hé mở cõi lòng
Những âm thanh và ánh mắt nồng nàn
Yêu chưa thỏa, nhưng giờ đành vĩnh biệt

_____________
Vũng Tàu, 1988

Tập thơ Góp vào hương biển

Đôi lời  “Góp vào hương biển”

 … Tôi vừa ngạc nhiên vừa thú vị là phần lớn những bài trong tập là thơ tình.

Hóa ra anh chàng kỹ sư dầu khí có vẻ chân chất và khô khan này lại có những mối tình lãng mạn và hoành tráng đến vậy!

Căn cứ vào ngày tháng và địa danh đề dưới những bài thơ, thì những cuộc tình có một khoảng thời gian, không gian rộng dài đầy trăng gió, hoa lá và mưa…

                        Có lúc gần gũi như ngày cưới:

               Ồ, vui quá! Giá ngày nào cũng cưới

Để em cười bịn rịn trên môi.

Và lúc xa:

                            Để chân trời một cánh chim

Và nơi anh, một trái tim bồn chồn…

Văn Bản với tình cảm chân thực, ý lời vương vấn chân quê đưa thơ anh tới bạn đọc những cảm xúc nhẹ nhàng bình dị, điều đó khiến thơ anh neo đậu lại ít nhiều trong tâm trí họ.

Xuân Bính Tuất, 2006

XUÂN SÁCH

Đất nước

                                   

Đất nước mình cởi áo cho nhau 

Chạm ngõ mời trầu, gặp nhau mời nước

Bao thế hệ lên đường đánh giặc

Vẫn truyền cho nhau trọn vẹn nụ cười

Dáng tre xanh có tự bao đời

Vẫn vươn thẳng như người nước Việt

Cây xấu hổ làm duyên tinh nghịch

Để ai thương suốt chiến dịch dài

Đất nước mình hạt lúa, củ khoai

Ăn chắc mặc bền,

Lá lành đùm lá rách

Sức ta đủ xây ngàn Kim - Tự - Tháp

Đem chống xâm lăng, chưa kịp xây đời

Hố bom xưa, nay bãi sa bồi,

Đất hồi sinh, thắm tay người chăm bón

Cây độc lập, tưới mồ hôi sẽ lớn

Trời tự do, vang mãi khúc khải hoàn

Dẫu còn nhiều vất vả, gian nan

Nhưng đất nước đang căng tràn sức trẻ

Những dòng sông ngàn năm lặng lẽ

Mang phù sa bồi đắp nước non này

Ta nhìn về lịch sử một phút giây

Niềm tin lớn theo tháng ngày kết trái

Bởi đất nước chúng ta giàu lẽ phải

Nên tình yêu ta trẻ mãi không già.

_______________                    

Thanh Hóa, 5.1975

Mưa

Mưa xối lòng anh, mưa bay bay

Mưa thấm hàng mi giọt ngắn dài

Cánh én giữa trời mưa, gió thổi

Mưa từ mắt em, mưa từ mây?

____________________

Gia Lương - Hà Bắc, 04/1968

Kỷ niệm

                                  

Có một lần em đứng bên khung cửa

Mái tóc, bàn chân bừng ánh nắng ban mai

Hình ảnh em với sức mạnh diệu kỳ

Còn đọng lại trong lòng anh mãi mãi

Lòng ao ước: em đứng hoài nơi ấy

Để anh làm gió bốn phương trời

Bay theo cánh nhạn chơi vơi

Đến vờn em trên mái tóc…

Không! Đó chỉ là mơ ước

Chẳng bao giờ thành sự thật đâu em

Vì em xa…khe khắt cả cái nhìn

Đâu dám ước nụ cười hay tiếng hát

Nhưng em ơi! Lòng anh đang réo rắt

Bản tình ca dào dạt giữa hai ta

Cho dù anh nổi phong ba

Cho dù em chẳng thiết tha mặn nồng

Nhưng có một lần

Có một lần em đứng bên khung cửa

Mái tóc, bàn chân bừng ánh nắng ban mai

______________________

Gia Lương - Hà Bắc, 07/05/1969

Mưa ngâu

                     

Anh kể em nghe chuyện ngày xưa

Câu chuyện mà ai ai cũng biết

Ngoài trời mưa vẫn rơi không ngớt

Như dòng nước mắt

Chẳng bao giờ chảy hết

Của cặp nhân tình Chức Nữ - Ngưu Lang

Em nghe đã trăm lần

Mà sao vẫn còn thổn thức

Thương Chức Nữ - Ngưu Lang

Mỗi năm chỉ một lần gặp mặt

Nhưng em ơi!

Cuộc sống chúng mình

        có gì khác Ngưu Lang cùng Chức Nữ?

Cũng vào dịp mưa ngâu

Từ những phương xa, theo bóng con tàu

Ta về gặp nhau trên quê hương nho nhỏ

Ôi cuộc sống phồn hoa, ôi một thời son trẻ

Chỉ bó tròn trong những bữa mưa ngâu

Còn đâu?

Những ngày xuân bướm lượn hoa ngàn

Những ngày hè ráng chiều nhuộm đỏ quê hương

Và những ngày thu trãi hoa vàng trước ngõ…

Ta chia tay cũng một ngày mưa ngâu ra rả

Lòng hẹn lòng chờ những bữa mưa ngâu

______________

Thanh Hóa, hè 1968

Nỗi nhớ

                                  

Và khi ánh chiều dần tắt

Làn sương lam nhẹ phủ cánh đồng

Hương lúa thơm thơm ngào ngạt

Lao xao chiền chiện lượn vòng…

Và khi trên trời

Những ngôi sao hè sóng sánh va nhau

Và tất cả, dẫu là điều nho nhỏ

Cũng gợi trong anh nỗi nhớ

Triền miên

Em ơi! Từ dạo xa nhau

Anh cảm nhận một tình yêu ngây ngất

Và thời gian - con mắt đời nghiêm khắc

Lặng nhìn anh, dường hiểu thấu tâm can

Anh bỗng sững sờ chợt hiểu

Chỉ có thời gian và bao cách trở

Nâng tình ta lên ngang tầm những vì sao

Có nỗi nhớ nào bằng nỗi nhớ người yêu!

______________________

Gia Lương - Hà Bắc, 05/05/1969

Tâm sự gửi em

Em yêu ơi! Em suy nghĩ điều chi?

Khi chiều nay gió lạnh tràn khung cửa

Từ tầng cao, mắt em như đốm lửa

Lặng yên.

Em ơi em! Không muốn hỏi nhiều thêm

Khi đời anh, em đã thuộc từng trang nhỏ

Trong tay em, cuộc đời anh đang mở

Từng trang.

"Sao không viết em ơi

                        dù chỉ một dòng, một chữ

Để trong anh định hướng cuộc đời?"

Lòng anh yêu em

Tha thiết lắm, em ơi!

__________________

Mễ Trì - Hà Nội, 10/1970

Gặp em

                                  

Anh gặp em cuối mùa thu bảy mốt

Nắng sẫm vàng, trời xanh trong khóe mắt

Lặng nhìn nhau ta chẳng nói năng chi

Chỉ mỉm cười thôi, như quen tự bao giờ

Và rặng nhãn bên đường như cũng ngẩn ngơ

Và thời gian như ngừng trôi trên má

Hưng Yên đây, một chiều thu ngọt mía

Anh gặp em rồi, đời bỗng thấy vui lên

Anh gặp em cuối mùa thu bảy mốt

Nắng sẫm vàng, trời xanh trong khóe mắt

Gió thu về vờn khẽ tóc mây trôi

Và môi em mỉm một nụ cười…

Xa em rồi, còn nhớ mãi em ơi!

_______________

Hưng Yên, 25/09/1971

Về Làng Đại

Một chiều ghé xuống thăm em,

Bỗng dưng Làng Đại trở nên mặn mà.

Em thương trưa nắng, đường xa

Canh cua em nấu với cà cho ăn

Em săn sóc chỗ tôi nằm,

Mắc màn, đuổi muỗi, kê chăn gối đầu.

Đêm nằm, tôi có ngủ đâu

Nghe sao rụng ướt đẫm bầu trời khuya.

_____________
Hưng Yên, hè 1972

Cây nhãn Hưng Yên

                                  

Cây nhãn Hưng Yên như người mẹ hiền từ

Thân xù xì, mải chắt chiu cho đời vị ngọt

Mùa xuân đến, mưa nhẹ rơi lất phất

Nhãn lồng đâm chồi, nở hoa.

Cô gái Hưng Yên vui vẻ, hiền hòa

Rất giống mẹ: hay làm, hay hát

Nắng trưa hè trải vàng thấm ngọt

Rộn ràng muôn tiếng ong…

Ôi! Vui làm sao mùa nhãn lồng

Nắng vàng nhạt trên cánh đồng ngọt mía

Cô gái Hưng Yên

                        mắt đen tròn

                                     mỉm cười nhỏ nhẹ

"Mời anh ăn nhãn quê em…"

Mấy quả nhãn lồng em chọn trao anh

Dịu ngọt hương đồng cỏ nội

Em ơi! Xa rồi nhớ mãi

Ơ! hình quả nhãn - trái tim.

_____________

Hưng Yên, hè 1972

Tặng hoa

                                  

Em thương…tặng đóa hoa nhài

Ngập ngừng…nửa nói, nửa cười lại thôi.

Bông hoa trắng cũng bồi hồi

Tình yêu quyện với hương nhài, ơi em!

Anh đi khảo sát trăm miền

Hương nhài thoang thoảng, tình em đậm đà.

___________________________________

Liên Đoàn địa chất 36 - Hưng Yên, 04/1973

 

Bão tan

                                  

Bão tan rồi, em ơi!

Đêm nay trời lặng gió

Những vì sao lấp ló

Vàng trăng khuyết hững hờ

Một mình anh thẫn thơ

Không làm sao ngủ được

Bão lòng dâng thổn thức

Bởi gặp em bất ngờ

Lưu lyến tự bao giờ

Để nên lòng giông bão

Đôi mắt huyền kín đáo

Lặng nhìn anh, khẽ cười

Để nay bão tan rồi

Giữa thanh bình phố nhỏ

Có một người trăn trở

Với ngọn đèn trầm tư.

_____________

Hưng Yên, hè 1973

Lịch sử các vì sao

                                  

Trái tim từng nung đỏ

Từ mặt trời yêu đương

Đắm đuối biển đau thương

Bùng nổ!

Muôn mảnh tim tan vỡ

Sợ sệt vút lên cao

Ngàn năm còn nhấp nháy

Lịch sử các vì sao.

___________

Hưng Yên, 1971

Niềm thương cách trở

                              

                     Tặng Lê Thị Trịnh (Lai Châu)

Đêm qua mưa đổ, sấm gầm

Anh không ngủ được, anh nằm nhớ em

Sao mưa gió cứ về đêm

Núi sông sao khéo gợi niềm em xa?

Đường ơi! Sao lắm cầu phà?

Chiều ơi! Sao nắng buông nhòa phía em?

Để chân trời một cánh chim

Và nơi anh, một trái tim bồn chồn…

Gần em, sống đỡ buồn hơn

Nắng mưa san sẻ nguồn cơn cuộc đời

Thôi đừng mưa nữa, mưa ơi!

Kẻo phương xa ấy có người nhớ ta

…Vẫn mưa lã chã sau nhà

Xa xa chớp giật chói lòa chân mây

Muốn băng ngàn dặm đêm dày

Đến bên em khẽ cầm tay ngọt bùi

Có gì trong mưa bồi hồi

Ngủ ngon em nhé! Anh ngồi cạnh đây

________________

Hưng Yên, 04/1972

Tình yêu

                            

Anh yêu em từ rung động trái tim

Nên mãi mãi tình yêu ta đẹp.

Ngắn ngủi quá những lần gặp mặt

Sao bồi hồi, xao xuyến thế em ơi!

Xa nhau góc bể chân trời

Tình yêu ta mãi sáng ngời niềm tin.

___________

Hưng Yên, 1973

Bài thơ ngày cưới

                              

                                  Tặng Lê Thị Trịnh

Mùa đẹp nhất là mùa xuân em nhỉ?

Nắng vàng hoe là nắng của tình yêu

Sáng mai ra, mưa bụi rắc nhiều

Em có thấy xuân về trong ngày cưới?

Vui cánh én bay ngang trời chấp chới

Giữa không gian vời vợi xanh trong

Yêu lắm rồi, em có biết không?

Hoa đã nở cho chúng mình ngày cưới

Em sẽ thẹn vì những niềm vui mới

Áo em hồng cho đôi má hồng thêm

Mưa long lanh đậu trên mái tóc mềm

Mắt e lệ, anh muốn nhìn em mãi

Bước em đi có nắng trời theo trải

Miệng em cười như một đóa hoa đơm

Tình thắm nồng đang tỏa hương thơm

Môi em đỏ au au mầu mận chín

Ồ, vui quá! Giá ngày nào cũng cưới

Để em cười bịn rịn trên môi.

___________________

Thanh Hóa, 04 Tết 1974

Đất

                      

“Khi vừa sinh ra con,

Mẹ chôn nhúm rau vào lòng của đất

Đất giữ gìn rất chặt,

Một phần máu thịt mẹ con ta…”*

Có những lúc lòng ta thắt lại

Đắn đo chờ mỗi cái nhìn

Khóc hay cười, khi đứa trẻ sơ sinh

Cất tiếng chào đời - chính con ta đó!

Đất cho ta mùa vàng khoai lúa

Nâng tâm hồn nhẹ bẫng cánh diều bay

Mỗi thành công đều xuất phát từ đây

Mọi mơ ước cũng bắt đầu từ đất.

Có những lúc trong chiều nồm man mác

Sao mắt ta lệ vẫn ứa tràn

Nhớ những ngày côi cút lầm than

Của quá khứ chất chồng bao kỷ niệm…

Ta đã lớn! Ồ, ta đã lớn!

Càng vui hơn nghe con khóc chào đời

Cánh tay hồng con vươn tới tương lai

Cha vẫy gọi đưa con vào thế kỷ.

Và rồi đất lại là nơi gặp gỡ

Của tình yêu, của mơ ước cao xa

Có trên đời một thiếu nữ Phương Nga

“Lành như đất” - đó là lời của Mẹ.

_______________________                                            

* - Trích thơ Lưu Đình Long

Thanh Hóa, 09.11.1975                       

Thức cùng Con

                                   

Đêm nay cha thức cùng con

Mừng sinh nhật đã vuông tròn phần cha.

Con vui cất tiếng oa oa

Cánh tay đỏ hỏn huơ huơ như chào.

                       

Mẹ con vất vả gian lao

Đang say sưa giữa ngọt ngào lời con

Phương Nga ơi! Quả đất tròn

Cùng vui quay với cha con chúng mình

                      

Than nồng hơi ấm lên nhanh

Cha dừng tay quạt viết thành bài thơ

__________________                            

Thanh Hóa, 09.11.1975

Con là tất cả                    

Cha hôn trán con nho nhỏ

Kháu sao đứa trẻ lọt lòng!

Mắt con nhắm rồi khẽ mở

Hai tay quờ quạng lung tung

                     

Mẹ con thao thức năm canh

Mong làm sao con chóng lớn

Cha nhìn con cười tủm tỉm

-Ngày mai con sẽ trưởng thành!

Đời con sẽ rộng thênh thênh

Dài theo tình yêu đất nước

Con hãy cứ nhiều mơ ước

Để hơn thời bố mẹ mình.

Con là hạnh phúc, niềm tin

Của bao tháng ngày lam lũ

Con là niềm vui nở rộ 

Không dễ phai theo tháng ngày

Con là tất cả ngày mai!

________________                 

Thanh Hóa, 09.11.1975

Những bàn tay                 

Bàn tay chai sần của cha

Không dám nâng con chút nữa.

Chắc đau làn da mọng sữa

Giật mình con khóc oe oe…

                 

Bàn tay cha với mẹ con

Vất vả nhiều nên chai sạn.

Hai bàn tay con đỏ hỏn

Mai ngày thu vén tương lai!

                 

Tay con sẽ thon và dài 

Như bao bàn tay thiếu nữ

Đời con: tài năng, trí tuệ

Tạo nên vạn vạn bàn tay

Con ơi! Ngày rộng tháng dài

Của con, phần con hết thảy

Hãy nhớ bàn tay sần chai

Của cha thời sinh con đấy.

__________________

Thanh Hóa, 20h.9.11.1975

Mắt em

                              

Nơi ấp ủ biết bao là mơ ước

Nơi trải dài man mác mấy buồn thương

Hy vọng chứa chan và thoảng chút mây vờn

Người ta gọi nơi ấy là đôi mắt.

Nói không hết, chả bút nào tả xiết

Ánh mắt người yêu sau những phút đợi chờ

Mắt em vui sóng sánh những vần thơ

Và lấp lánh tựa sao trời mùa hạ

Ồ quá lạ! Hôm nay xanh thẳm thế

Sắc thắm trời thu trong khóe mắt em

Sao không nói em ơi? Mà mắt chỉ lặng nhìn

Đời đang đẹp, riêng em buồn chi thế?

Ánh mắt em là chân trời mới hé

Là vui buồn muôn thuở của tình yêu

__________________

Hưng Yên, 07/07/1977

Hai con trai

Hai con trai tôi ngoan

Hai niềm hy vọng

Hai ngọn lửa sáng.

Thời gian trôi nhanh

trên những con đường lớn

Nguồn dự trữ của tôi

có những hai tuổi trẻ đây rồi!

Cuộc đời cháy trong tôi không tắt

Tôi có hai vĩnh cửu

Hai con trai.

________________

Thanh Hóa, 15/06/1983

 

Góp vào hương biển

                             

                             Tặng Lê Thị Trịnh

Xa lắm rồi! Ơi dòng sông Mã

Vẫn nghe thác đổ phía sau mình.

Quanh quẩn bên gối mềm chăn lụa

Tràn trề sóng vỗ vào đêm.

Không dưng mà gọi hoài tên em

Nỗi nhớ cứ dồn lên như sóng.

Em mãi mãi rồi vẫn xuôi về biển

Giấu âm thầm, nên sông chảy ngầm sâu.

Không dưng mà trôi xiết vào nhau

Dẫu mặn nhạt chưa thành cuộc sống.

 Ở đâu em cũng là thần thánh

Có em, đâu cũng trở nên nguồn.

Xa lắm rồi…dòng sông quê hương

Đêm nay quanh giàn khoan biển hát

Xin góp vị dầu thơm vào hương biển

Cho em thêm nặng hạt mưa nguồn.

___________________________

Giàn khoan MSP3-Bạch Hổ, 26.02.1986

 

Đưa con vào tuổi tròn trăng

                              

Cha đưa con vào tuổi tròn trăng

Ôi! Lứa tuổi dễ thương dễ nhớ

Mái tóc xanh vờn bay trước gió

Đôi má hồng và mắt sáng long lanh

                        

Ánh lửa hàn tím cả chiều hôm

Sắt thép cơi cao khung trời Tiền Cảng.

Cánh cần cẩu chao trong chiều vắng

Núi lớn nhìn cũng nhỏ bé hơn

                         

Đường con đi sẽ rộng thênh thang

Bao tháp khoan dựng trên thềm lục địa.

Những chiếc cầu lao tỏa về tám phía

Con đi trên đường rộng tới đại dương.

                         

Cha đưa con vào tuổi tròn trăng

Khi năm triệu tấn dầu đã đạt.

Mong sao con khỏe và chăm học

Để góp phần xây Tổ quốc mai sau .

_______________                               

Vũng Tàu, 09/11/1990

Trong mưa

Chợt sững lại trong mưa và gió thổi
Tiếng em cười ấm lạ ngân vang
Anh không thể không nhìn đắm đuối
Khuôn mặt em mưa ướt đầm đìa

Nét thiên thần trong đôi mắt đen kia

Và tiếng em cứ ngân dài như hát

Áo mỏng dính thân hình bó sát

Ngực phập phồng những nhịp đập râm ran

Đã từ lâu, anh chẳng chút băn khoăn

Chẳng xao xuyến trước muôn vàn ánh mắt

Sao chiều nay cơn mưa rào nhẹ hạt

Lại xui lòng trăn trở, lại bâng khuâng

Lại háo hức, lại thẫn thờ lặng lẽ

Lại những chiều lang thang như mây

Lại cười vang như những ngày thơ bé

Như từng chưa biết hờn giận bao giờ

Phải không em? Nghiêng ngả những hàng tre

Lại vươn thẳng, dù ngày qua bão tố.

__________________

Vũng Tàu,  17/09/1988

Bến đợi

Em van anh thôi đừng đưa với đón
Giọt mưa chiều nghe lạnh lắm anh ơi!
Ước là em - con đò giữa dòng trôi
Hai bến đợi suốt những chiều thương nhớ

Nhưng em vẫn là em, khổ thế!

Dễ rùng mình trong gió lạnh chiều hôm

Dễ hồn nhiên như mưa trắng nắng vàng

Dễ xao xuyến tựa nhành hoa gặp gió.

Em như đã gieo một phần đau khổ

Đã vô tình đến thế để anh đi.

Thôi mà anh, đừng giận nữa làm chi

Hãy lặng lẽ hôn em rồi vĩnh biệt.

________________

Vũng Tàu,  06/08/1990

Cảm tác trước hoa hồng

Em xinh tươi như đóa hồng mới nở

Trước gương trong, khoe sắc thắm hồn nhiên

Tôi vô tình đến chúc tết nhà em

Bỗng nhiễm sắc hoa tươi và nỗi nhớ

                         

Nên tôi thấy yêu cuộc đời đến thế!

Như hoa hồng soi bóng trước gương kia

Ước chi em là ánh mắt đợi chờ

Cho tôi nở giữa bình minh xuân mới.

_______________________

Vũng Tàu, 01 Tết Tân mùi (1991)

Nói đi em

Nói đi em lời ưng thuận dịu dàng

Táo đã rụng trên đường mưa bụi

Dáng đỏng đảnh kiêu sa thời con gái

Như lục bình - hoa tím đã tàn phai

                       

Em nhắc về thời quá khứ làm chi

Gió cứ thổi xôn xao hoài trong lá

Em gần thế, mà sao đành xa lạ

Lời dịu dàng ấp ủ ở đâu em?

                        

Sóng Vũng Tàu nghe gió cứ trào lên

Em cứ vậy, cứ chân trần trên cát

Em có hay bao nhiêu là sóng biếc

Đang trào dâng, bỗng qùy dưới chân em.

____________

Vũng Tàu,  8/1991

 

Ngơ ngác

Cả những chiều thứ bảy
Thế là mình xa nhau
Đành rằng gần nhau đấy
Đã nên thiết tha gì...

Em ngoảnh mặt quay đi

Tôi theo chân em bước

Hoa mướp vàng ngơ ngác

Suốt những mùa thu xưa...

Có ai biết, ai ngờ

Em bất thần xuất hiện

Để Vũng Tàu xao động

Theo từng bước chân em

Hai mươi năm làm quen

Hai mươi năm trăn trở

Để cánh hoa mướp vàng

Len vào trong thương nhớ

Mỗi người đi một ngả

Em phương Bắc - anh Nam

Ngươì đi trong thương nhớ

Kẻ ở có đau buồn?

___________

Vũng Tàu,  1991

Tình yêu xanh

Từ những bữa đợi chờ vô vọng

Tôi trở về trong hoang vắng quạnh hiu

Con tim trào sôi, xáo động bao điều

Riêng lời nói bỗng nhiên ngưng bặt.

Với em, tôi đâu dám dối lừa

Tình yêu xanh, ngôn từ thành xơ xác

Ý nghĩ ngọt ngào, miệng cười chua chát

"Dẫu một lần gặp em…"

Biết làm sao! Số phận đã an bài

Tôi và em - mỗi người đi một ngả

Nhưng day dứt trái tim này quá lạ

Có thể nào đời trễ muộn rồi em?

_____________

Vũng Tàu,  08/1987

                   

Xốn xang

Tôi mời gọi bằng môi bằng mắt

Lòng xốn xang bao lời hát, vần thơ

Em biết tôi đang xúc cảm thẫn thờ

Tàn nhẫn thế! Em làm ngơ quay gót

                          *

Em ơi! Tình yêu khi cùng cảm xúc

Thì thiên đường hoang vắng cũng hồi xuân.

Dừng lại đi em!

Tôi nhìn tận cuối đường

Vẫn dáng ấy, không một lần ngoái lại.

__________________

Vũng Tàu,  12/07/1990

Không đề

I.

Tình yêu đến

Ta thành kẻ dối lừa

Lỡ yêu nhau

Trái cấm thiên đường

Sao không hưởng?

Để mai mốt

Khi không còn được sống

Ta có một lần

Ăn trái cấm trên cây. 

__________________

Vũng Tàu,  17/11/1990

II.

Đã một thời tôi rất yêu em

Miệng cười xinh, con mắt nhìn sóng sánh

Chiếc xe đạp gồng lên điểm hẹn

Hương nhãn thơm suốt chợ Gạo, chợ Đầu.

Đã một thời chúng ta yêu nhau

Căn phòng nhỏ khu Nhà Thành chật chội

Nắng vàng ươm và hương thơm đồng nội

Hoa mướp vàng như nỗi nhớ day dưa…

___________

Vũng Tàu,  1991

III.

Anh như một đứa trẻ nghèo

Quả ngon chỉ dám nâng niu ngắm nhìn

Quả ơi! Đừng có chín thêm

Kẻo tan đi giấc mơ em một lần…

_______________________________

Vũng Tàu, 25/09/1991-Tặng ThuThảo

 

IV.

Rồi trái đất vẫn xanh màu sự sống

Rồi trăm hoa vẫn đua sắc đẹp tươi.

Nhưng tình yêu chỉ nở một lần thôi

Như hoa ấy theo lẽ thường, sẽ chết.

__________________

Vũng Tàu,  08/03/1994

Những chặng đường Hưng Yên

                                                         

Tôi đi trên những chặng đường quê em

Bao rặng nhãn đầm mình trong hương sen.

Quê em đó - một màu xanh bất tận

Cho muôn đời Hưng Yên, Hưng Yên. . .

Những hạt mưa ngâu cài lên tóc em

Lảnh lót tiếng chim, ngọt ngào tia nắng.

Đất phù sa thắm tay người chăm bón

Dâng màu xanh hy vọng đến vô bờ

Nghe xôn xao tiếng đồng lúa dậy thì

Nghe bàng hoàng cơn gió giỡn lùm tre

Con kênh xanh in sắc trời xanh lạ

Mái ngói hồng thêm sắc mặt trẻ thơ

. . .Bao năm xa, nay về lại thăm quê

Đường vẫn mát trong hương sen mùa hạ

Mưa ngâu vẫn nhắc về quá khứ

Cây nhìn tôi như một kẻ lạc loài!

Những con đường chảy dài mãi trong tôi

Vắng bước chân em - một mình tôi xa lạ

Đường xưa vẫn xanh màu cây lá

Em nơi xa, xin hãy nhớ quay về.

________________

Hưng Yên, thu 1991

Thanh Hóa

Thanh Hóa voi gầm, ngựa hý

Voi - đã thành voi đá

Ngựa - cũng đã què chân

Ngơ ngác muôn dân, lén lút hàng thần

Bão lụt trăm bề - dân Thanh Hóa.

Thanh Hóa, đâu rồi sông Mã

Sáng trong chiều đông?

Thanh Hóa ơi! Đây phải đất Hàm Rồng

Bung ngọn sóng mùa mưa bầm gió giật?

Những trống đồng Đông Sơn thời mở đất

Nay còn không? hay đã bán ve chai

Những di chỉ ngàn năm

Theo lịch sử thăng trầm

Đền Bà Triệu

Đình nhà Lê

Thành nhà Hồ, nhà Nguyễn

Những chiến binh Lam Sơn

Đã chìm vào dĩ vãng. . .

Chỉ thấy quê choa một kiếp ăn mày

Khoan ơ! khoan hời. . .

“Thuyền than (mà) lại đậu bến than

Khoan ơ! khoan hời. . .

Thấy Em vất vả cơ hàn (mà) Anh thương. . .”

Khoan ơ! khoan hời. . .

Ấy mấy khoan ta dô khoan. . .

Ấy mấy khoan ta dô khoan. . .

____________________

Thanh Hóa, ngày 08/03/1988

Thơ dâng Mẹ

                                  Kính dâng Mẹ     

Mỗi ban mai, Mẹ chải tóc bên thềm

Tóc Mẹ trắng phơ phơ từng sợi bạc

Lược thì thưa, tóc Mẹ gần rụng hết

Cứ phất phơ, chẳng chịu vấn vành khăn

Tự bao giờ, Mẹ như đã thành quen

Tay cầm lược vấn đầu mỗi sáng

Quen cày cuốc với giãi dầu mưa, nắng

Mẹ tôi nghèo không một mảnh gương soi

Phải vấn khăn, vì tóc Mẹ dài 

Nhìn mái tóc, thấy mẹ còn trẻ quá!

Cha mất sớm, mình Mẹ lo nhà cửa

Lo chạy từng bò gạo, rá lang

Mỗi lần ngồi bậu cửa ngắm vầng trăng

Mẹ vẫn mơ, rồi mai ngày khôn lớn

Con thay Mẹ đỡ đần đồng áng

Mơ mùa về, có được bữa cơm no

Có chiều đông, Mẹ lặn lội thân cò

Cắt gốc rạ mong lửa hồng xó bếp

Đói lả người, rét như dao cắt ruột

Con kéo thuyền, bùn đặc quánh dưới chân

Cả bốn mùa, một manh áo tứ thân

Hết cày cấy, lại trồng khoai, trỉa đỗ

Làm thúng mủng, dần sàng, chạy chợ. . .

Cả một đời Mẹ vất vả lo toan

Con vẫn hay gặp mắt Mẹ buồn 

Man mác dệt trong từng câu hát

Ầu ơ!

“. . .ru bổng, ru bông

Ru cho Con ngủ, Mẹ xông lên làng

Vay được bò gạo, rá lang. . .

...Mò cua bắt tép nuôi Con nên người. . .”

Đã qua rồi, thời lam lũ Mẹ ơi!

Con đã lớn, Mẹ đã gần trăm tuổi

Cháu chắt vui đùa, quây quần thăm hỏi

Bà ơi Bà, răng có còn không?

Nay biết thương, thì Mẹ đã lưng còng. . .

__________________

Vũng Tàu, 24/11/2005

Về Côn Sơn

           

Lần đầu tiên về thăm đất Côn Sơn

Nghe ngọn gió cũng mang hồn Nguyễn Trãi!

Tiếng chim hót trong hương đồng cỏ nội

Dưới mái chùa, Người như vẫn bình thơ.

Năm trăm năm, dầu dãi nắng mưa,

Cây đại nhớ mùa bông trắng

Hương trầm buông trong chiều gió lặng,

Phấn thông vàng rơi nền cũ xôn xao . . .

Tôi đọc Ức Trai dưới mái chùa rêu,

Nghe bước Người đi trên từng lối vắng.

Nghe tâm sự của một thời chát đắng

Trái tim đau nỗi nhân gian. . .

Năm trăm năm, dẫu lịch sử thăng trầm,

Hồn Nguyễn Trãi như sao Khuê bừng sáng!

Côn Sơn ơi, một lần tôi đến

Giữa trời đất thanh bình xin kính viếng Người xưa.

______________

Côn Sơn, 28/08/2005

Giọng quê

Đám cưới ở Vũng Tàu

Chú rể, cô dâu là dân Thanh hóa

Hội trường chật, tiếng nói cười rôm rả

Mộc mạc giọng quê chân chất ân tình

Nắng trong veo phải là nắng quê mình

Mưa, bão lụt cũng là quê Thanh Hóa

Rét mùa đông như dao cau cắt lá

Cá ngoài đồng chết giá giữa mùa xuân

Cả ngàn năm theo lịch sử thăng trầm

Vua Thanh Hóa đã cùng quan xứ Nghệ

Xây cung điện ngất trời Hà Nội - Huế

Chẳng dựng cho mình một mái nhà riêng

Chỉ giữ cho mình một tấc lòng son

Một giọng nói đượm tình người chất phác

Còn mộc mạc như ngọc kia còn vết

Như lúa, như lang xanh mướt trên đồng

Mi có viền Thanh Hóa hay không?

Quê choa chỉ toàn là bí đỏ-a 

Lang ví sắn ... ngày vài ba bữa

Ước chi mà rau má tựa lá sen . . .

Giọng quê nghèo, nghe đau nhói con tim

Nỗi nhớ thương cứ trào lên da diết!

Ôi! Ta nhớ thành Nhà Hồ thuở trước

Những vàng son, những cung điện đền đài

Ôi! Đâu rồi Lê Lợi với Lê Lai

Đâu dấu vết một “địa linh, nhân kiệt”?

Những trống đồng Đông Sơn - thời mở đất

Còn chôn vùi dưới nhà máy phân lân?

Ta sẽ về Thanh Hóa nghe Em!

Sẽ xây lại những phố phường dựng tạm

Sẽ san phẳng những bất bình u ám

Sẽ dang tay mở rộng cửa Hàm Rồng

Mỗi con người Thanh Hóa một chiến công

Mỗi tấc đất đều thắm dòng lịch sử

Sao Thanh Hóa mãi vẫn nghèo như thế?

- Mi có viền Thanh Hóa ví choa không?

_______________

Vũng Tàu, 28/10/2005

Bán tóc

Nhớ khi xưa, nơi ấy - chợ Giàu

Nước dừa ngọt với bánh đa, bánh đúc

Cô hàng rượu mái tóc dài tha thướt

Để buộc lòng du khách nhớ khôn nguôi

Qua đạn bom, qua bão lụt tơi bời

Mà chợ Phủ, chợ Nghè, chợ Tỉnh. . .

Những mái tóc vẫn chảy dài đen nhánh

Là gia tài cha mẹ để cho con

Đứng bên thềm mỗi bữa sáng mai lên

Em chải mái tóc dài đen mướt

Để cho kẻ láng giềng no mắt

Cho người đi thổn thức nhớ quê nhà

Bỗng sáng nay. . .Tôi bỗng sững sờ

Gặp lại em giữa chợ Nghè đông khách

- Nỡ lòng nào em bán đi mái tóc?

Dăm chục ngàn đổi con cá, lá rau

Tôi từng nghe họ đổi chác trăm điều

Mua và bán cả lương tâm, ngôi vị. . .

Nhưng chưa thấy một nơi nào như thế

Quê choa nghèo, bán tóc để nuôi nhau!

Có còn không, nơi ấy một chợ Giàu?

__________________

Vũng Tàu,  09/12/2005

Nhớ mùa thu Hà Nội

Sáng nay trời se lạnh

Thấy em mặc áo len

Mầu áo hanh hanh vàng

Nhắc mùa thu đã tới!

Tôi xa rồi Hà Nội

Những mùa thu tuổi thơ

Bờ đê dài lộng gió

Những triền ngô nắng vàng

Những bến than đen đúa

Những tháng ngày lang thang. . .

Cung đàn xưa ngân vang . . .

“Tôi tìm em một chiều

Mưa thu về lất phất bay bay

Nghe trong gió

Cái rét về rét ngọt

Mà tìm em không thấy

Sắc áo nhòa trong sương

Lời hẹn xưa - mắt em long lanh nỗi nhớ

Mà bây giờ - anh tìm em nào có thấy!

Thoáng môi cười, chỉ còn trong giấc mơ thôi

Và hàng cây, buồn nhớ bóng ai hẹn hò. . .”*

Có một nhánh hoa vàng

Nở tưng bừng trước ngõ

Có mùa thu năm cũ

Đang hiện về trong Tôi.

_______________

Vũng Tàu, 23/11/2005

* - Bài hát “Tôi tìm em”-1980

(nhạc: Quốc Quân, lời: Văn Bản)

Thăm Tuần Châu

 -I-

Anh ra thăm biển Tuần Châu

Thương em ở tận Vũng Tàu xa xôi

Vẫn là non nước mây trời

Thương con sóng nhỏ một thời xôn xao

 -II-

Xin em đừng giận, Tuần Châu

Trách, thì mình cũng gặp nhau rồi mà!

Xa, thì mình cũng đã xa

Gần nhau chi để sinh ra giận hờn?

Gần em, dễ mấy ai khen

Nào ai biết được đa đoan một thời?

Mình xa nhau mấy phương trời

Gần nhau một bận để rồi lại xa

Vẫn là sóng nước bao la

Trời xanh mây trắng giao hòa cùng nhau

Núi thì im lặng cúi đầu

Biển kia vẫn cứ ồn ào vu vơ. . .

________________

Tuần Châu, 26/08/2005

Cây điệp vàng

Cây điệp già trước cổng Liên doanh

Lặng lẽ lá xanh hoa vàng nở rực.

Tôi nhìn cây, lòng thầm ao ước

Giá hoa vàng rực rỡ suốt quanh năm!

Ai biết đời cây cũng lắm thăng trầm

Lắm vật vã khi vặn trời mưa bão

Lại hồi sinh giữa tháng ngày nắng ráo

Lại ngợ ngàng trong gió hát lời yêu.

Nhớ khi xưa, gió se lạnh Vũng Tàu

Cây úa lá, thương em miền giá buốt

Thân gầy trơ, lá khô cằn héo mặt

Gió run cành, lạnh cóng tiếng chim kêu.

Hai lăm năm, Liên doanh đổi thay nhiều

Cây vẫn đứng như chứng nhân lịch sử.

Bao công trình mọc lên từ sách vở

Bao giọt dầu - bấy nhiêu giọt mồ hôi!

Lắm vô tình ai chẳng biết đó thôi

Cây che mát cho người không suy tính

Cây mang đến bao sắc màu lóng lánh

Nở hoa vàng giữa cuộc sống bon chen.

________________

Vũng Tàu, Tết 2006

           

01	Đất nước	02
02	Mưa	03
03	Kỷ niệm	04
04	Mưa ngâu	05
05	Nỗi nhớ	06
06	Tâm sự gửi em	07
07	Gặp em	08
08	Về làng Đại	09
09	Cây nhãn Hưng Yên	10
10	Tặng hoa	11
11	Bão tan	12
12	Lịch sử các vì sao	13
13	Niềm thương cách trở	14
14	Tình yêu	15
15	Bài thơ ngày cưới	16
16	Đất	17
17	Thức cùng con	18
18	Con là tất cả	19
19	Những bàn tay	20
20	Mắt em	21
21	Hai con trai	22
22	Góp vào hương biển	23
23	Đưa con vào tuổi tròn trăng	24
24	Trong mưa	25
25	Bến đợi	26
26	Cảm tác trước hoa hồng	27
27	Nói đi em	28
28	Ngơ ngác	29
29	Tình yêu xanh	30
30	Xốn xang	31
31	Không đề	32
32	Những chặng đường Hưng Yên	34
33	Thanh Hóa	35
34	Thơ dâng mẹ	36
35	Về Côn Sơn	38
36	Giọng quê	39
37	Bán tóc	41
38	Nhớ mùa thu Hà Nội	42
39	Thăm Tuần Châu	43
40	Cây điệp vàng	44

Hoàng Xuân Bản

Bút danh: Văn Bản
Hội viên Hội Văn học - nghệ thuật Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu
Ngày sinh: 20 Tháng Chạp năm Đinh Hợi (1947)
Quê: Quảng Đức, Quảng Xương, Thanh Hóa
Nơi công tác: Viện nghiên cứu khoa học - thiết kế
Xí nghiệp Liên doanh Vietsovpetro.

Tác phẩm đã in:  Tập ký “Những cánh chim bay xa”, 1977
                          Tập thơ “Góp vào hương biển”, 2006 

Giải ba cuộc thi viết ký về đề tài dầu - khí của Báo Vũng Tàu chủ nhật.
Giải thưởng Văn học nghệ thuật Tỉnh BR - VT lần thứ I (2004).